Bağırsak sağlığının uykuya etkisi: Bilim ne diyor?

✅ Tıbben Doğrulandı: Bu içerik gastroenteroloji, nöroloji ve uyku bilimi rehberleri incelenerek hazırlanmıştır.

İlk Yayın: 20 Kasım 2025
⏱ Okuma Süresi: ~6 dakika

Klinik Sağlık Editörü

Bu içerik bağırsak-mikrobiyota ilişkisi, sinir sistemi ve uyku fizyolojisi üzerine güncel bilimsel kaynaklar incelenerek hazırlanmıştır.

“Bağırsak ikinci beyin” olarak adlandırılır çünkü sindirim sistemimiz, vücudun hormon üretimi ve sinir sistemi üzerinde sandığımızdan çok daha büyük bir role sahiptir. Araştırmalar bağırsaklardaki mikrobiyota dengesinin uyku kalitesini doğrudan etkileyebildiğini, hatta uykusuzluğun bağırsak sağlığını bozabildiğini gösteriyor.

Mikrobiyota Uyku Döngüsünü Nasıl Etkiliyor?

Bağırsak florası, serotonin başta olmak üzere birçok nörotransmitterin üretiminde rol oynar. Serotonin ise melatoninin öncüsüdür. Yani bağırsak sağlığı bozulduğunda uykuya dalma süresi uzayabilir ve uyku kalitesi düşebilir.

Stres, Bağırsak ve Uyku Üçlüsü

Stres hormonu kortizol, bağırsak hareketlerini etkileyerek mikrobiyota dengesini bozabilir. Bu bozulma ise geceleri sık uyanma, huzursuz uyku ve sabah yorgun uyanma ile ilişkilidir.

İltihaplanma ve Bağırsak Bariyeri Uykuya Engel Olabilir

Bağırsaktaki iltihaplanma (inflamasyon), sinir sistemi üzerinde etkili olan sitokinleri artırarak “beyin-sindirim ekseni”ni bozar. Bu durum uykuyu bölerek derin uyku evrelerinin kısalmasına neden olabilir.

Beslenme Alışkanlıklarının Uykuya Etkisi

Yüksek şeker, işlenmiş gıdalar ve düşük lif tüketimi bağırsak florasını zayıflatır. Bu da uyku problemlerinin artmasına yol açabilir. Lifli beslenme ise hem bağırsağı hem de uyku kalitesini destekler.

Probiyotikler ve Prebiyotikler Uykuyu Destekleyebilir

Son yıllarda yapılan çalışmalar, doğru probiyotik türlerinin uyku kalitesini iyileştirebildiğini göstermektedir. Prebiyotik lifler ise bu yararlı bakterilerin çoğalmasına yardımcı olur.