Ateş nasıl ölçülür? Termometre çeşitleri ve güvenilir kullanım rehberi

19.10.2025

Ateş, vücudun bir enfeksiyonla savaştığının en yaygın belirtisidir ve doğru ölçüm, ne zaman profesyonel yardım almanız gerektiğini anlamanın ilk adımıdır. Termometre kullanmak basit görünse de, ölçüm yerinin seçimi ve doğru termometre türü, sonucun güvenilirliğini doğrudan etkiler.

Ateş Ölçmek İçin Hangi Termometre Türünü Kullanmalı?

Günümüzde piyasada cıva (merkür) içeren termometreler yerine dijital ve kızılötesi teknolojiler kullanılmaktadır. Doğru ölçüm için yaşa ve duruma uygun termometre seçimi kritiktir:

Termometre Türü	Ölçüm Yeri	Artıları	Eksileri ve Uygun Yaş Grubu
Rektal (Makattan)	Makat	En güvenilir ve doğru sonuç. Vücut iç sıcaklığını yansıtır.	Uygulaması zor ve rahatsız edici. 0-3 yaş arası bebekler için önerilir.
Ağızdan (Oral)	Dil Altı	Hızlı ve rahat.	Yemek yeme, içme veya sigara içme gibi aktivitelerden etkilenir. 4 yaş ve üzeri çocuklar ve yetişkinler için uygundur.
Koltuk Altı (Aksiller)	Koltuk Altı	Kullanımı kolay, non-invaziv.	Rektal veya oral ölçüme göre daha az güvenilir ve hatalı sonuç verebilir.
Kulak İçi (Timpanik)	Kulak Kanalı	Çok hızlı ve kolay.	Kulak kiri veya doğru yerleştirilmemesi sonucu hata payı yüksektir. 6 aydan büyük çocuklar ve yetişkinler için uygundur.
Alın (Temporal/Kızılötesi)	Alın	Temassız veya çok hızlı temas. Non-invaziv.	Dış ortam sıcaklığı ve terlemeden etkilenebilir. Pratik, ancak rektal kadar doğru değildir.
Uzaktan Kızılötesi (Temassız)	Alın veya Şakak	Hızlı ve uyuyan hastada bile kullanılabilir.	Yüzey sıcaklığını ölçtüğü için güvenilirliği diğerleri kadar yüksek değildir.

Doğru Ölçüm Yöntemleri ve Sıcaklık Aralıkları

Ateş ölçümüne başlamadan önce termometrenin ucunu temizlediğinizden (sabunlu su veya alkollü ped) ve dijital cihazları sıfırladığınızdan emin olun.

1. Rektal Ölçüm (En Güvenilir)Nasıl Kullanılır

Termometre ucuna vazelin sürün. Bebeği karnının üzerine veya sırt üstü yatırıp bacaklarını yukarı kaldırın. Termometreyi yaklaşık 1.5 – 2.5 cm (metal ucu tamamen girecek kadar) yavaşça makata yerleştirin. Dijital ses gelene kadar sabit tutun. Ateş Sınırı: 38.0 ve üzeri ateş kabul edilir.

Doktoru Ne Zaman Aramalıyım?

Ateşin kendisi bir hastalık değil, bir belirtidir. Ancak bazı durumlarda ateş, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir enfeksiyona işaret edebilir.

Yaş Grubu	Tehlike İşaretleri ve Doktoru Arama Kriterleri
0 – 3 Ay Bebekler	Rektal sıcaklık veya daha yüksekse HİÇ BEKLEMEDEN doktoru veya acil servisi arayın.
3 – 6 Aylık Bebekler	$38.9^\circ C$ üzerindeyse veya daha düşük ateşte bile uyuşukluk, aşırı sinirlilik gibi davranış değişiklikleri varsa.
6 – 24 Aylık Çocuklar	$38.9^\circ C$ üzerindeyse ve 1 günden uzun sürüyorsa.
2 Yaş ve Üzeri Çocuklar / Yetişkinler	$39.4^\circ C$ üzerindeyse, 3 günden uzun sürüyorsa veya aşağıdaki belirtiler eşlik ediyorsa:
Tüm Yaş Grupları	Ateşe Eşlik Eden Ciddi Belirtiler: Şiddetli baş ağrısı/boyun tutulması, nefes almada zorluk, sık sık kusma, ciltte döküntü, şiddetli karın ağrısı veya nöbet geçirme.

Unutmayın, ateşin derecesi kadar, kişinin genel durumu ve davranışları da önemlidir. Yüksek ateşi olan ama gülümseyen ve oyun oynayan bir çocuk, daha düşük ateşi olan ama bitkin ve tepkisiz bir çocuktan daha az endişe vericidir.

YAZAR BİLGİSİ