Allee etkisi nedir?

Allee etkisi, bir popülasyondaki birey sayısı belirli bir eşiğin altına düştüğünde, o popülasyonun büyüme hızının veya hayatta kalma oranının azalması durumudur. Yani, popülasyon yoğunluğu düşük olduğunda, bireylerin hayatta kalma ve üreme şansı azalır. Bu durum, popülasyonun yok olma riskini artırır.

Allee Etkisinin Nedenleri

Üreme Zorlukları:

Düşük yoğunlukta, eş bulma olasılığı azalır. Sosyal hayvanlarda, üreme için gerekli olan grup davranışları bozulabilir.

Beslenme ve Savunma:

Sürü veya grup halinde yaşayan hayvanlar, düşük yoğunlukta avlanma ve savunma konusunda zorluk yaşayabilir. Bitkilerde, tozlaşma için gerekli olan birey sayısı yetersiz kalabilir.

Çevresel Faktörler:

Düşük yoğunlukta, çevresel streslere karşı direnç azalabilir. Habitat parçalanması, Allee etkisini şiddetlendirebilir.

Allee Etkisinin Türleri:

• Bileşen Allee etkisi: Popülasyon yoğunluğunun azalmasıyla üreme başarısının azalmasıdır.
• Demografik Allee etkisi: Popülasyon yoğunluğunun azalmasıyla büyüme hızının azalmasıdır.

Allee Etkisinin Önemi:

Allee etkisi, nesli tükenmekte olan türlerin korunması için önemlidir. Bu etki, popülasyon dinamiklerini anlamak ve koruma stratejileri geliştirmek için dikkate alınmalıdır. Kanser araştırmalarında da bu etki tümör büyümesinin incelenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Balinalar gibi sosyal hayvanlar, düşük yoğunlukta eş bulmakta zorlanabilir. Çiçekli bitkiler, düşük yoğunlukta tozlaşma için yeterli arıyı çekemeyebilir. Kanser hücreleri besin azlığında hayatta kalmak için işbirliği yaparak Allee etkisi gösterebilir. Allee etkisi, popülasyonların hayatta kalması ve büyümesi üzerinde önemli bir etkiye sahip olan karmaşık bir olgudur.