Böbrek taşı kendiliğinden düşürebilir mi?

Böbrek taşının neden olduğu şiddetli ağrı (renal kolik) anında hastaların aklındaki ilk soru şudur: “Taş kendiliğinden düşer mi?” Üroloji uzmanları bu sorunun cevabının, taşın boyutuna ve idrar kanalındaki konumuna bağlı olduğunu belirtiyor. İyi haber; küçük taşların büyük bir çoğunluğu doğal yollarla vücuttan atılabiliyor.

TAŞIN DÜŞME ŞANSINI BELİRLEYEN ‘KRİTİK BOYUT’

Uzmanlar, böbrek taşının kendiliğinden düşme olasılığını belirleyen en önemli faktörün, taşın milimetre (mm) cinsinden çapı olduğunu ifade ediyor. İdrar kanalı (üreter) ortalama 3 ila 4 mm çapında olduğu için, taşın bu kanalı geçme ihtimali boyutuyla doğru orantılıdır:

Uluslararası Üroloji kılavuzları, 6 mm’den büyük taşların nadiren kendiliğinden düştüğünü ve genellikle böbrekte tıkanıklık, enfeksiyon veya kalıcı hasar riskini önlemek için Şok Dalga Litotripsi (SWL) veya üreteroskopi gibi cerrahi yöntemlerle tedavi edilmesi gerektiğini belirtmektedir.

DÜŞÜRMEYE YARDIMCI TEDAVİLER

Eğer doktor, taşın boyutunu (genellikle CT taraması ile) belirledikten sonra kendiliğinden düşebileceğine karar verirse (Konservatif Tedavi), süreç şöyle yönetilir:

• Bol Sıvı Tüketimi: İdrarı sulandırmak ve basınçla taşı aşağı itmek için bol su içilmesi teşvik edilir.
• Alfa Bloker İlaçlar: Tamsulosin (Flomax) gibi alfa bloker adı verilen ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar, idrar kanalındaki kasları gevşeterek kanalın genişlemesine ve taşın daha kolay geçmesine yardımcı olur.
• Ağrı Yönetimi: Şiddetli renal kolik ağrısını yönetmek için ağrı kesiciler kullanılır.

NE ZAMAN BEKLEMEK TEHLİKELİDİR?

Taşın boyutu küçük olsa bile bazı durumlarda beklemek tehlikelidir ve acil tıbbi müdahale gerektirir:

• Ateş veya Enfeksiyon: Taş tıkanıklık yaparken yüksek ateş ve titreme varsa.
• Ağrının Kontrol Edilememesi: Ağrı kesicilere rağmen dayanılamayacak düzeyde şiddetli ağrı.
• Tam Tıkanıklık: Hiç idrar yapamama durumu veya tek böbrekli hastalarda tıkanıklık.

Taşın kendiliğinden düşüp düşmeyeceğini sadece bir uzman, taşın boyutunu ve konumunu görüntüleme testleriyle değerlendirerek söyleyebilir. Bu nedenle şiddetli ağrı hissedildiğinde mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Kaynak

• Alex Lesani, MD. “Do Kidney Stones Usually Pass on Their Own?URL: https://www.drlesani.com/blog/do-kidney-stones-usually-pass-on-their-own
• Mayo Clinic. “Kidney stones – Diagnosis and treatment.”URL: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-stones/diagnosis-treatment/drc-20355759
• American Urological Association (AUA). “Kidney Stones: Treatment Options.” URL: https://www.auanet.org/patients/kidney-stones/treatment
• Johns Hopkins Medicine. “Kidney Stones: When to Seek Medical Attention.”URL: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/kidney-stones/kidney-stones-when-to-seek-medical-attention