Artan sıcaklıklar balık ölümlerine ve ekolojik yıkıma yol açıyor

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün raporuna göre, Temmuz 2025’te ortalama sıcaklık 26.9 derece ile son 55 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu aşırı sıcaklıklar, göl, gölet ve barajlardaki buharlaşmayı artırarak su seviyelerinin ciddi şekilde düşmesine neden oluyor. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meriç Albay, bu durumun sucul canlılar üzerinde baskı oluşturduğunu ve uyum sağlayamayan canlıların öldüğünü belirtiyor.

Kuraklık ve Kirlilik: Tehlikeli Bir Birleşim

Düşen su seviyeleri, su kütlesine karışan azot ve fosfor gibi kirleticilerin yoğunlaşmasına yol açıyor. Prof. Dr. Meriç Albay’a göre, bu durum su kalitesini hızla bozuyor, zararlı alglerin aşırı artışına neden oluyor ve sudaki oksijen miktarını azaltıyor. Bu ekolojik dengesizlikler, balıkların toplu halde ölmesine neden olabiliyor. Manyas Gölü, bu durumdan etkilenen önemli sulak alanlardan biri. Siyanobakteri artışı, sucul ekosistemdeki canlılar ve bu suyu kullanan insanlar için sağlık riskleri oluşturuyor.

Alınması Gereken Önlemler ve Çözüm Yolları

Prof. Dr. Meriç Albay, bu ekolojik yıkımı önlemek için alınması gereken önlemleri şöyle sıralıyor:

• Sürekli İzleme: Su kalitesi parametrelerinin sürekli olarak izlenmesi ve biyolojik kalite unsurlarının (algler, balıklar) takip edilmesi gerekiyor.
• Erken Uyarı Sistemleri: Özellikle içme ve yüzme suyu kaynaklarında su kalitesindeki ani değişimleri takip etmek için erken uyarı sistemleri kurulmalı.
• Su Tüketimini Azaltma: Madencilik, sanayi ve tarımsal su kullanımı dahil olmak üzere su tüketimi acilen azaltılmalıdır.
• Kirleticileri Kontrol Etme: Siyanobakteri artışına neden olan azot ve fosforun su kaynaklarına girişinin engellenmesi hayati önem taşıyor. Tarımsal gübre kullanımı ve evsel atıkların kontrol altına alınması gerekiyor.
• Farkındalık Yaratma: Yerel halkın su kaynaklarının önemi hakkında bilgilendirilmesi ve su yönetimine dahil edilmesi de büyük önem taşımaktadır.

Siyanobakteri Tehlikesine Karşı Uyarı

Prof. Dr. Albay, Siyanobakteri olarak bilinen mikroorganizmaların sıcaklığın 25 derecenin üzerinde olduğu kirli sularda hızla çoğaldığını belirtiyor. Bazı siyanobakteri türlerinin ürettiği toksinler, hem sucul canlılara hem de insan sağlığına ciddi zararlar verebiliyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ham suda mikrosistin konsantrasyonu için litre başına 1 mikrogram limit belirlemiş durumda. Bu limitin aşılması durumunda suyun tüketimi ve yüzme gibi faaliyetler için uygun olmadığı ifade ediliyor. Artan sıcaklıklar balık ölümlerine ve ekolojik yıkıma yol açıyor.