Böbrek taşı belirtileri nelerdir?
Malatya Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Ali Beytur, böbrek taşının neden olduğu, sırttan kasığa yayılan ve hastayı kıvrandıran renal kolik ağrısının 5 temel belirtisini anlatıyor. Ne zaman acil servise gitmeli?
Böbrek taşları, modern yaşamın getirdiği beslenme alışkanlıkları ve yetersiz sıvı tüketimi nedeniyle günümüzde sıkça rastlanan ve yaşam kalitesini en çok düşüren ürolojik sorunlardan biridir. Böbrekte oluşan bu sert mineraller, hareket etmeye başladığında vücudun yaşayabileceği en şiddetli ağrılardan birine neden olur.
Uzmanlar, taşların zamanında teşhis ve tedavi edilebilmesi için hastaların bu ağrının doğasını ve eşlik eden diğer kritik belirtileri çok iyi bilmesi gerektiğini vurguluyor.
BÖBREK TAŞININ EN KRİTİK 5 BELİRTİSİ
Böbrek taşı belirtileri, taşın böbrek içinde mi kaldığına yoksa idrar kanalına (üreter) inerek akışı tıkamaya mı başladığına bağlı olarak değişir. Belirtiler genellikle taş üretere indiğinde ve renal kolik adı verilen tabloyu başlattığında şiddetlenir.
1. Şiddetli Yan ve Sırt Ağrısı (Renal Kolik)
Bu, böbrek taşının en tipik ve ayırt edici belirtisidir. Ani başlar, çok şiddetlidir ve hastayı kıvrandırır. Ağrı kesicilere genellikle zor yanıt verir. Tipik olarak sırtın yan tarafından veya kaburga altından başlar; taşın hareketine bağlı olarak karın alt kısmına ve kasık bölgesine, hatta testis/vajinaya doğru yayılır.
Bulantı ve Kusma
Taş ağrısının şiddeti o kadar yüksektir ki, omurilikteki sinirler aracılığıyla mideyi etkileyerek şiddetli bulantı ve kusmaya yol açabilir. Bu durum, taş düşürme sürecinde hastayı daha da zayıf düşürür.
İdrarda Kan Görülmesi (Hematüri)
Taş, idrar kanalında hareket ederken veya sıkışıp kalırken kanalın iç yüzeyini çizer ve tahriş eder. Kan bazen gözle görülebilecek kadar pembe, kırmızı veya kahverengi olabilirken, bazen sadece idrar tahlilinde mikroskobik düzeyde tespit edilebilir. İdrarda kan, her zaman bir uzmana başvurmayı gerektirir.
Sık ve Ağrılı İdrar Yapma
Taş, idrar kesesine yaklaştığında veya sıkışıp kaldığında, mesaneyi irite eder. Hasta sık sık idrara çıkma ihtiyacı hisseder ancak az miktarda idrar yapar ve idrar yapma sırasında yanma veya batma hissi (dizüri) yaşar.
Enfeksiyon Belirtileri (Ateş ve Titreme)
Taşın idrar kanalını tamamen tıkaması ve idrar akışını engellemesi durumunda, böbrek içinde biriken idrarda bakteri üremesi başlar. Eğer şiddetli ağrıya yüksek ateş, titreme ve üşüme eşlik ediyorsa, bu durum acil tıbbi müdahale gerektiren acil bir enfeksiyon (piyelonefrit veya ürosepsis) göstergesidir.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURULMALI?
Böbrek taşları kendiliğinden düşebilse de, ağrının başlamasıyla birlikte bir üroloji uzmanına başvurmak zorunludur.
- Özellikle aşağıdaki belirtilerden biri varsa, beklemeden acil servise başvurulmalıdır:
- Ağrıya eşlik eden kontrol edilemeyen ateş ve titreme.
- Hiç idrar yapamama (tam tıkanıklık).
- Kontrol edilemeyen bulantı ve kusma nedeniyle sıvı alamama.
Erken teşhis, taşın boyutunu belirlemeyi ve taş kırma (ESWL) veya kapalı ameliyat (URS/PCNL) gibi tedavilerle böbreğin kalıcı hasar görmesini engellemeyi sağlar.






