Yüksek lökosit sayısı (Lökositoz) nedir? Kanser belirtisi olabilir mi?

Lökositoz, kandaki beyaz kan hücresi (lökosit) sayısının normalin üzerine çıkması durumudur. Genellikle bir hastalık değil, vücudun bir enfeksiyona, iltihaba veya strese karşı verdiği doğal ve sağlıklı bir bağışıklık tepkisidir. Ancak bazen, altta yatan daha ciddi bir durumun da ilk habercisi olabilir.

Peki, yüksek lökosit sayısı ne anlama geliyor, her zaman endişe etmeli miyiz ve bu durum kanser mi? İşte bu konuda bilmeniz gereken kritik bilgiler.

Lökositozun Nedenleri

Lökositoz, beyaz kan hücrelerinin kemik iliğinde aşırı üretilmesi veya kanda normalden daha fazla serbest bırakılması sonucu ortaya çıkar. En sık görülen nedenleri şunlardır:

1. Enfeksiyonlar: Bakteriyel, viral, mantar veya parazit kaynaklı her türlü enfeksiyon, vücudun mikroplarla savaşmak için lökosit (özellikle nötrofil) üretimini hızlandırır.

2. İltihap (İnflamasyon): Artrit gibi kronik iltihabi hastalıklar, doku hasarları veya yaralanmalar.

3. Stres ve Kaygı: Şiddetli duygusal veya fiziksel stres (yoğun egzersiz, büyük ameliyatlar, yanıklar) lökosit sayısını geçici olarak yükseltebilir.

4. İlaçlar: Özellikle kortikosteroidler (kortizon), adrenalinin salınımını taklit ederek lökosit sayısını önemli ölçüde artırabilir. Lityum gibi bazı ilaçlar da lökositoza neden olabilir.

5. Sigara Kullanımı: Kronik sigara içmek, vücutta sürekli bir iltihabi reaksiyon yarattığı için kalıcı lökositoza yol açabilir.

6. Kemik İliği Hastalıkları: Lösemi gibi bazı kan kanserleri, kemik iliğinde beyaz kan hücrelerinin kontrolsüz ve anormal şekilde çoğalmasına neden olabilir.

Hangi İlaçlar Lökositoza Neden Olur?

• Kortikosteroidler (Kortizon): En bilinen ve yaygın nedendir.
• Adrenalin (Epinefrin): Fiziksel stres tepkisini taklit eder.
• Lityum: Özellikle nötrofil seviyelerini yükseltebilir.

Lökositozun Belirtileri ve Tanı

Çoğu zaman, altta yatan bir enfeksiyon veya iltihap tedavi edildiğinde kendiliğinden düzelen asemptomatik (belirtisiz) bir durumdur. Genellikle başka bir amaçla yapılan tam kan sayımı (TKS) testi sırasında tesadüfen tespit edilir.
Ancak, lökositoza neden olan durumun belirtileri (ateş, ağrı) görülebilir veya lökosit sayısı aşırı yüksekse şu ciddi belirtiler ortaya çıkabilir:

Lökositozun Potansiyel Belirtileri:

• Ateş
• Ağrı veya yorgunluk
• Gece terlemeleri
• Beklenmeyen kilo kaybı
• Nefes almada zorluk (hiperviskozite sendromu riskinde)

Lökositozun Nedenini Teşhis Etmek İçin Testler Var mıdır?

1. Tam Kan Sayımı (TKS): Lökositozu tespit eder ve hangi beyaz kan hücresi alt grubunun (nötrofil, lenfosit, eozinofil vb.) yüksek olduğunu gösterir (Lökosit Formülü).
2. Periferik Yayma: Kan hücrelerinin mikroskop altında incelenmesidir. Anormal veya olgunlaşmamış hücrelerin varlığını tespit ederek lösemi veya diğer kemik iliği hastalıkları hakkında bilgi verir.
3. İltihap Belirteçleri: CRP ve Sedimentasyon hızı gibi testler, vücutta aktif bir iltihap olup olmadığını gösterir.
4. Görüntüleme ve Kültür Testleri: Altta yatan bir enfeksiyon şüphesi varsa (idrar kültürü, akciğer filmi vb.) istenir.
5. Kemik İliği Biyopsisi: Nadiren, kanser şüphesi (lösemi) veya nedeni açıklanamayan şiddetli lökositoz durumunda kesin tanı için yapılır.

Lökositoz Bir Kanser Türü müdür?

Lökositoz, sadece yüksek beyaz kan hücresi sayısı anlamına gelen bir laboratuvar bulgusudur. Ancak, Lösemi (Kan Kanseri) gibi bazı kanser türleri, kemik iliğinde anormal hücrelerin kontrolsüz çoğalması nedeniyle lökositoza neden olabilir. Bu nedenle lökosit yüksekliği, özellikle diğer belirtiler (ateş, kilo kaybı, yorgunluk) eşlik ediyorsa, lösemi şüphesiyle mutlaka araştırılmalıdır. Çoğu lökositoz vakası kanser dışı nedenlerden kaynaklanır.

Beyaz Kan Hücrelerimi Düşürmeyi Denemeli miyim?

Lökositler, vücudunuzun savunma mekanizmasıdır. Sayıyı düşürmek yerine, yüksekliğe neden olan altta yatan durumu tedavi etmek esastır.

• Eğer neden enfeksiyonsa, antibiyotik veya antiviral tedavi ile enfeksiyon çözülür.
• Eğer neden iltihapsa, anti-inflamatuar ilaçlar veya tedaviler uygulanır.
• Eğer neden ilaçsa, doktor ilacı değiştirmeyi veya dozunu ayarlamayı düşünebilir.
• Eğer neden lösemi ise, özel kemoterapi veya diğer onkolojik tedavilerle hücre sayısını düşürme yoluna gidilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

Lökositoz genellikle endişe edilecek bir durum olmasa da, şu durumlarda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:

1. Ateşin Eşlik Etmesi: Açıklanamayan yüksek ateş.
2. Açıklanamayan Kilo Kaybı: Sebepsiz yere ciddi kilo verme.
3. Şiddetli Yorgunluk: Dinlenmekle geçmeyen kronik halsizlik ve tükenmişlik.
4. Tekrarlayan Enfeksiyonlar: Sürekli enfeksiyon kapma veya enfeksiyonun zor iyileşmesi.
5. Kanama/Morarma: Vücutta sebepsiz morarma veya beklenmedik kanamalar.

Eğer kan testi sonucunuzda lökosit yüksekliği çıktıysa, paniğe kapılmayın ancak sonucunuzu mutlaka doktorunuzla değerlendirerek, altta yatan nedenin doğru bir şekilde teşhis edildiğinden emin olun.