Sivilce nasıl tanınır?

Ergenlik döneminden yetişkinliğe kadar pek çok kişinin karşılaştığı yaygın bir cilt sorunu olan sivilce (akne), genellikle belirli görünüm ve bölgelerde ortaya çıkar. Peki, sivilceyi diğer cilt problemlerinden nasıl ayırt edebiliriz? İşte bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri ışığında sivilcenin temel özellikleri ve tanıma yöntemleri:

Sivilcenin Temel Özellikleri

Sivilce, ciltteki yağ bezlerinin (sebum) ve ölü deri hücrelerinin kıl köklerini tıkaması sonucu oluşan bir cilt rahatsızlığıdır. Bu tıkanıklık, iltihaplanmaya ve farklı türde lezyonların ortaya çıkmasına neden olabilir. Sivilcenin başlıca özellikleri şunlardır:

• Yerleşim Yeri: Sivilceler en sık yüz (özellikle alın, burun, çene ve yanaklar), sırt, göğüs ve omuzlarda görülür. Bu bölgeler, yağ bezlerinin yoğun olduğu alanlardır. Nadiren saç dipleri, boyun ve üst kollarda da oluşabilir.
• Görünüm: Sivilceler farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
• Siyah Noktalar (Açık Komedonlar): Cilt yüzeyinde açık kalan tıkalı gözeneklerdir. İçlerindeki sebum ve ölü deri hücreleri hava ile temas edince oksitlenerek siyah bir görünüm alır.
• Beyaz Noktalar (Kapalı Komedonlar): Cilt yüzeyi kapalı olan tıkalı gözeneklerdir. Cilt altında beyaz veya ten rengi küçük kabarıklıklar şeklinde görülürler.
• Papüller: Cilt yüzeyinde kırmızı, küçük ve kabarık, iltihaplı lezyonlardır. Dokunulduğunda hassas olabilirler.
• Püstüller: Uçlarında irin (pus) bulunan kırmızı, iltihaplı sivilcelerdir. Halk arasında “iltihaplı sivilce” olarak bilinirler.
• Nodüller: Cildin derin katmanlarında oluşan büyük, sert, ağrılı ve iltihaplı şişliklerdir. İz bırakma olasılıkları yüksektir.
• Kistler: İrin dolu, büyük, ağrılı ve cildin derinliklerinde yer alan lezyonlardır. Şiddetli akne formlarında görülürler ve iz bırakma riski taşırlar.
• Tekrarlama Eğilimi: Sivilceler genellikle tek bir seferlik değil, tekrarlayan bir cilt sorunudur. Yeni lezyonlar oluşurken eskiler iyileşebilir.
• Yağlı Cilt İlişkisi: Sivilce, yağlı cilt tipine sahip kişilerde daha sık görülür, ancak her cilt tipinde ortaya çıkabilir.

Sivilceyi Diğer Cilt Sorunlarından Ayırma

Sivilce, bazı durumlarda diğer cilt problemleriyle karıştırılabilir. İşte sivilceyi ayırt etmeye yardımcı olabilecek bazı noktalar:

• Kıl Kökleriyle İlişki: Sivilceler, kıl köklerinin bulunduğu bölgelerde ortaya çıkar. Folikülit (kıl kökü iltihabı) de benzer görünebilir ancak genellikle daha yaygın ve kaşıntılıdır.
• Yağ Bezleriyle İlişki: Sivilce, doğrudan yağ bezlerinin aktivitesiyle ilişkilidir. Rosacea (gül hastalığı) kızarıklık ve kılcal damar genişlemesiyle karakterizedir ve genellikle sivilceden farklı bir görünüme sahiptir.
• Alerjik Reaksiyonlar: Alerjik reaksiyonlar sonucu oluşan döküntüler genellikle daha yaygın, kaşıntılı ve farklı bir dağılım gösterir. Sivilce genellikle belirli bölgelerde yoğunlaşır.
• Mantar Enfeksiyonları: Ciltteki mantar enfeksiyonları da sivilce benzeri lezyonlara neden olabilir ancak genellikle daha küçük, yaygın ve kaşıntılıdır.

Tanı Yöntemleri

Sivilce tanısı genellikle gözle muayene ile kolayca konulabilir. Bir dermatolog, lezyonların görünümü, yerleşimi ve hastanın öyküsü (yaş, başlangıç zamanı, ailede sivilce öyküsü vb.) ile teşhisi koyabilir. Nadir durumlarda veya atipik görünümlü lezyonlarda, diğer cilt sorunlarını dışlamak için cilt biyopsisi yapılabilir. Özellikle kadınlarda, hormonal dengesizlik şüphesi varsa ek kan testleri istenebilir.

Kaynaklar:

• American Academy of Dermatology Association (AAD): https://www.google.com/search?q=https://www.aad.org/public/diseases/acne/understanding/what-is-acne
• National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (NIAMS): https://www.niams.nih.gov/health-topics/acne
• Mayo Clinic: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acne/symptoms-causes/syc-203680471