Kış geliyor: Grip aşısını kimler mutlaka yaptırmalı? Uzman uyarısı

Sonbahar ve kış aylarının gelmesiyle birlikte solunum yolu enfeksiyonları hızla artışa geçer. Grip (İnfluenza), basit bir soğuk algınlığından farklı olarak, özellikle yüksek risk altındaki kişilerde zatürre, yoğun bakım ihtiyacı ve hatta ölüm gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Uzmanlar ve uluslararası sağlık otoriteleri (DSÖ, CDC) aşılamanın, hastalığın yayılmasını önlemede ve kronik hastalığı olanlarda morbidite ve mortaliteyi azaltmada önemli bir silah olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle, grip aşısının Ekim ve Kasım ayları boyunca yapılması idealdir.

Grip Aşısı Mutlaka Yapılması Gereken Yüksek Risk Grupları

Grip aşısının öncelikli olarak yapılması gereken ve gribi ağır atlatma riski en yüksek olan gruplar, T.C. Sağlık Bakanlığı ve uluslararası derneklerin önerileri doğrultusunda şunlardır:

Kronik Hastalığı Olanlar

Kronik hastalığı olan bireylerin bağışıklık sistemi zaten düşüktür ve grip enfeksiyonu mevcut hastalıklarını kötüleştirebilir. Bu grup için aşı, yalnızca korunma değil, hastalığın şiddetini azaltma garantisi de sunar.

Kimler Dahil?

• Akciğer Hastalıkları: Astım, KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)
• Metabolik Hastalıklar: Diyabet (Şeker Hastalığı)
• Kalp ve Damar Hastalıkları: Kalp yetmezliği, koroner arter hastalıkları

Karaciğer ve Böbrek Hastalıkları

Nörolojik Hastalıklar (Örneğin Multipl Skleroz hastaları, doktor onayı ile aşı olabilirler.

• Aşırı Obez Kişiler (Vücut Kitle İndeksi ≥ 40 olan yetişkinler).
• Yaşlılar (65 Yaş ve Üzeri)

Yaşlanmayla birlikte bağışıklık sistemi zayıflar ve yaşlı bireyler enfeksiyonları daha ağır seyrederler. 65 yaş üstü kişilerde grip, doğrudan zatürreye (pnömoni) dönüşebilir ve hastaneye yatış gerektirebilir. Akademik Geriatri Derneği, 65 yaş üstü herkesin ek hastalıklarından bağımsız olarak her yıl aşı yaptırmasını önermektedir.

Hamileler ve Emziren Anneler

Hamilelik, bağışıklık sistemini baskıladığı için anne adayları gribe karşı daha savunmasızdır. Gebelikte grip, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riskini artırabilir.

Grip aşısı, canlı virüs içermediği için gebeliğin her döneminde güvenle yapılabilir (genellikle ilk 3 aydan sonrası önerilir). En önemlisi, aşı sonrası oluşan antikorlar bebeğe geçer ve doğumdan sonraki ilk aylarda bebeği gribe karşı korur.

Emziren Anneler de aşı olabilirler, bu durum bebek için sakıncalı değildir.

Bebekler ve Küçük Çocuklar

Özellikle 6 ay ile 5 yaş arası çocuklar (6 ay – 2 yaş arası öncelikli olmak üzere) risk grubundadır. 6 aydan küçük bebekler ise aşı olmamalıdır. Ancak onlarla temas eden aile bireylerinin aşı olması (koza stratejisi) önerilir.

Sağlık Çalışanları ve Riskli Grupların Temaslıları

Sağlık personeli, huzurevi ve bakımevlerinde çalışanlar hem hastalığı kendileri geçirmemek hem de hastalığı riskli gruplara taşımamak için aşılanmalıdır.

Neden Her Yıl Tekrar Gerekli?

Uzmanlar, aşıyı her yıl yaptırmanın iki temel nedeni olduğunu belirtir:

Grip virüsleri her yıl şekil değiştirir. Bu nedenle aşı bileşimi, o yıl en çok yayılması beklenen virüs tiplerine göre yeniden düzenlenir. Aşının vücuttaki koruyucu etkisi (antikor seviyesi) aylar içinde azalır. Tam koruma için mevsim başlamadan önce yenilenmesi gerekir. Eğer şiddetli yumurta alerjiniz varsa veya daha önce grip aşısıyla ciddi alerjik reaksiyon geçirdiyseniz, aşı olmadan önce mutlaka bir uzmana danışmalısınız.

Kaynakça

• Grip aşısı nedir? Grip aşısı Covid-19’dan korur mu? – https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/grip-asisi-nedir
• Kimler, neden grip aşısı olmalı? – Prof. Dr. Ali Serdar Fak. https://draliserdarfak.com/kimler-neden-grip-asisi-olmali/
• Kimler grip ve zatürre aşısı olmalıdır? – Bayındır Sağlık Grubu. https://www.bayindirhastanesi.com.tr/blog/kimler-grip-ve-zaturre-asisi-olmalidir-772
• Grip ve Grip Aşısı – Fazilet Karakoç. https://www.faziletkarakoc.com.tr/tr/grip-ve-grip-asisi
• Akademik Geriatri Derneği’nin İleri Yaşlı Bireyler için Aşılama Önerileri. https://akademikgeriatri.org/akademik-geriatri-derneginin-ileri-yasli-bireyler-icin-asilama-onerileri
• Grip Aşısı Nedir? Grip Aşısı Ne İşe Yarar? – Acıbadem Sağlık Grubu. https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/grip-asisi/
• Riskli gruplar için grip aşısı önerisi – Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/saglik/riskli-gruplar-icin-grip-asisi-onerisi/3712256
• Hamilelikte Grip Aşısının Önemi – Doç. Dr. Taha Takmaz. https://tahatakmaz.com/hamilelikte-grip-asisi/
• Hamilelikte Grip Aşısı Yaptırılmalı Mı? – Grup Florence Nightingale. https://www.florence.com.tr/guncel-saglik/hamilelikte-grip-asisi
• HAMİLELİKTE GRİP AŞISI YAPILMALI MIDIR? | Prof. Dr. Gökhan Boyraz. https://gokhanboyraz.com/hamilelikte-grip-asisi-yapilmali midir/

Fotoğraf: Anadolu Ajansı