Kanser araştırmalarına en çok parayı hangi ülkeler harcıyor? ABD açık ara önde

Kanser, dünya genelinde her altı ölümden birinin sorumlusu olmaya devam ederken, bu hastalığa karşı yürütülen araştırmalara en çok fon sağlayan ülkeler mercek altına alındı. The Lancet Oncology dergisinde yayımlanan yeni bir analize göre, sekiz yıllık araştırma döneminde kamu ve hayırseverlik sektörlerinde yapılan harcamaların yarısından fazlası Amerika Birleşik Devletleri tarafından karşılandı.

Küresel Kanser Araştırma Fonlarının Büyük Resimi

2016-2023 yılları arasında dünya genelinde yaklaşık 51,4 milyar dolarlık kanser araştırma desteği incelendi. Analiz, devletler ve hayırsever kuruluşların harcamalarını içerirken, özel sektör verilerini kapsamıyor. Araştırma, global fonlamanın büyük bir kısmının sadece birkaç zengin ülke tarafından sağlandığını ortaya koyuyor:

• Amerika Birleşik Devletleri: Küresel fonların yüzde 57’sini tek başına karşıladı (25,2 milyar euro).
• Avrupa Birliği ve Üye Ülkeler: Toplam fonun yüzde 16,8’ini sağladı (7,4 milyar euro).
• İngiltere: Yüzde 11,1’lik payla üçüncü sırada yer aldı (4,9 milyar euro).
• Diğer Büyük Fon Sağlayıcılar: Japonya (yüzde 3,6), Avustralya (yüzde 2,9) ile Kanada ve Çin (her biri yüzde 2,6) bu listeyi takip etti.

Yatırımlar Artıyor mu, Azalıyor mu?

Rapora göre, küresel yatırımlarda 2021 yılındaki keskin artış dışında genel bir düşüş gözlemlendi. Ancak Avrupa Birliği’nde durum farklı: AB’deki yatırım artışı istikrarlı bir şekilde sürerken, bu artışta en büyük pay Almanya’ya ait oldu. Almanya, bu dönemde 610 milyon euro harcama yaparak AB’deki liderliğini pekiştirdi.

Eşitsizlik Uyarısı: Zengin Ülkeler ve Düşük Gelirli Ülkeler

Çalışma, küresel fonlamadaki eşitsizliklere dikkat çekerek önemli bir uyarıda bulunuyor. Düşük gelirli ülkelerin sekiz yıllık dönemdeki toplam katkısı sadece 48,4 milyon euro’da kaldı. Araştırmanın başyazarı Michael Head, “Ülkeler arasında yatırımlardaki bu eşitsizlik, hangi kanserlerle mücadele edebileceğimizde ve bundan hangi bölgelerin fayda sağlayacağında dengesizliklere yol açabilir,” dedi.

Hangi Alanlar Yeterli Fon Alıyor, Hangileri Göz Ardı Ediliyor?

Kanser araştırmalarına ayrılan fonların büyük çoğunluğu, yani yüzde 76’sı, laboratuvar araştırmalarına yönlendirildi. Meme kanseri ve kan kanserleri en çok fon sağlanan alanlar arasında yer alırken, cerrahi ve radyoterapi gibi yaygın tedavi yöntemlerinin araştırmalarının “ciddi şekilde yetersiz fonlandığı” belirtildi.

Küresel kanser yükünün, nüfusların yaşlanmasıyla artmaya devam ettiği düşünüldüğünde, zamanında sağlık hizmetine erişimi olmayan düşük gelirli ülkeler bu yükün büyük kısmını taşıyor. Araştırmacılar, küresel iş birliğinin ve yatırımların bu eşitsizlikleri gidermek için hayati önem taşıdığını vurguluyor.

Türkiye’de Kanser Araştırmalarına Ayrılan Kaynaklar

Türkiye’de kanser araştırmaları, ağırlıklı olarak kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları tarafından destekleniyor. Başlıca fon sağlayıcı kurumlar arasında TÜBİTAK ve Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) öne çıkıyor.

TÜBİTAK: Genel Ar-Ge harcamalarında son yıllarda ciddi artışlar yaşanıyor. 2023 yılında toplam Ar-Ge harcaması 377 milyar 542 milyon TL’ye yükseldi. Bu genel bütçenin içinde, kanser araştırmaları dahil olmak üzere bilimsel projelere önemli destekler veriliyor.

TÜSEB: Kanser araştırmaları da dahil olmak üzere stratejik Ar-Ge projeleri için fon limitlerini her yıl artırıyor. 2024 yılı için klinik öncesi ve klinik araştırmalara yönelik desteklerde üst limit 100 milyon TL olarak belirlendi.

Bu destekler, özellikle üniversiteler ve araştırma merkezleri bünyesinde yürütülen projelere, araştırmacılara ve doktora öğrencilerine burslar aracılığıyla aktarılıyor.