Gebelikte bebek hareketlerinde azalma! Ne zaman endişelenmeli ve nasıl harekete geçmeli?

Her anne adayı, bebeğinin karnındaki hareketlerini hissetmeyi sabırsızlıkla bekler ve bu hareketler, hamilelik sürecinin en keyifli ve güven verici anlarından biridir. Genellikle gebeliğin 16. ila 20. haftaları arasında hissedilmeye başlanan bebek hareketleri, ilerleyen haftalarda daha belirgin ve düzenli hale gelir. Ancak, bebek hareketlerinde azalma fark edildiğinde, bu durum ciddi sağlık sorunlarının bir belirtisi olabileceği için asla göz ardı edilmemelidir.

Bebek Hareketleri Ne Zaman ve Nasıl Hissedilir?

Bebekler rahim içinde 7. haftadan itibaren hareket etmeye başlasalar da, anne adayları bu hareketleri genellikle 16-20. haftalarda “kelebek kanadı çırpması” veya “baloncuk” hissi gibi hafif şekillerde hissederler. 24. haftadan sonra bu hareketler daha düzenli tekmeler, dönmeler ve esnemeler şeklinde belirginleşir. Gebeliğin sonlarına doğru, özellikle 32. haftadan sonra, bebeğin büyümesi ve rahimdeki alanın daralması nedeniyle hareketlerin “şekli” değişebilir; daha az büyük dönme hareketi hissedilirken, küçük itmeler veya hıçkırıklar daha sık olabilir.

Bebekler de tıpkı yetişkinler gibi uyku döngülerine sahiptir. Bu döngüler genellikle 20-40 dakika sürer ve nadiren 90 dakikayı aşar. Bebek bu uyku dönemlerinde daha az hareket edebilir. Ayrıca, anne adayının hareketli olması bebeği salladığı için uyumasına neden olabilirken, anne yavaşladığında veya dinlenirken bebek hareketlenmeye başlayabilir. Yemek yedikten veya tatlı bir şeyler tükettikten sonra kan şekerinin yükselmesi de bebek hareketlerini artırabilir.

Bebek Hareketlerinde Azalma Ne Anlama Gelebilir?

Fetal hareketlerdeki belirgin azalma veya durma, bebeğin rahim içinde sıkıntıda olabileceğine dair önemli bir uyarı işaretidir. Bu durumun altında yatan potansiyel nedenler şunlar olabilir:

• Bebeğin Uyku Hali: En sık görülen ve genellikle endişe verici olmayan nedenlerden biridir.
• Amniyon Sıvısı Azlığı (Oligohidramnios): Bebeğin hareket alanı kısıtlandığı için hareketleri hissedilmesi zorlaşabilir.
• Plasental Yetmezlik: Plasenta, bebeğe yeterli oksijen ve besin sağlayamadığında, bebek enerjisini korumak için hareketlerini azaltabilir. Bu durum, ciddi bir fetal sıkıntı belirtisi olabilir.
• Kordon Problemleri: Göbek kordonuyla ilgili sorunlar, bebeğin oksijen alımını etkileyebilir.
• Fetal Gelişme Geriliği: Bebeğin yeterince büyümemesi durumunda hareketlerinde azalma görülebilir.
• Enfeksiyon veya Diğer Sağlık Sorunları: Nadiren de olsa, bebeğin sağlığını etkileyen başka bir durum olabilir.

Ne Zaman ve Nasıl Harekete Geçmeli?

Anne adaylarının bebek hareketlerini düzenli olarak takip etmeleri önemlidir. Çoğu sağlık kuruluşu, özellikle 28. haftadan sonra “tekme sayma” veya “farkındalık” yöntemini önermektedir:

“10 Hareketi Sayma” Yöntemi: Bebeğinizin en hareketli olduğu bir zamanı seçin (genellikle akşam yemeğinden sonra veya uzanırken). Rahat bir pozisyonda (tercihen sol yanınıza yatarak) 2 saat içinde en az 10 farklı hareket (tekme, yuvarlanma, seğirme) hissetmeye odaklanın.

Ne Zaman Doktorunuza Başvurmalısınız?

• 2 saat içinde 10 hareketi hissedemiyorsanız.
• Bebeğinizin normal hareket düzeninde belirgin bir azalma veya değişiklik fark ediyorsanız.
• Bebeğinizin hareketleriyle ilgili herhangi bir endişeniz varsa.

Hissedilen hareketi artırmak için yiyecek veya içecek tüketmek veya bebeği uyarmaya çalışmak, profesyonel bir tıbbi değerlendirmeyi geciktirmemelidir. Endişelendiğiniz anda derhal doktorunuzla veya en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Tıbbi Değerlendirme Süreci

Bebek hareketlerinde azalma şikayetiyle hastaneye başvurduğunuzda, doktorunuz genellikle şu değerlendirmeleri yapacaktır:

• NST (Non-Stres Testi): Bebeğin kalp atış hızının hareketlerine ve kasılmalara yanıtı değerlendirilir. Bu test, bebeğin yeterli oksijen alıp almadığını gösteren önemli bir göstergedir.
• Ultrasonografi (USG): Bebeğin pozisyonu, amniyon sıvısı miktarı, plasentanın durumu ve bebeğin genel gelişimi incelenir. Renkli Doppler ultrason ile kan akımları da değerlendirilebilir.
• Biyofizik Profil: NST, amniyon sıvısı miktarı, solunum hareketleri, vücut hareketleri ve kas tonusu gibi beş farklı parametrenin değerlendirildiği daha kapsamlı bir testtir.

Bu testler sonucunda, bebeğin durumu hakkında daha net bir bilgi edinilir ve gerekli görüldüğünde ek testler veya müdahaleler (örneğin, yakın takip veya erken doğum) planlanabilir.

Gebelikte bebek hareketlerinde azalma, potansiyel olarak ciddi bir duruma işaret edebileceği için her zaman ciddiye alınmalıdır. Anne adaylarının kendi vücutlarını ve bebeklerinin hareket düzenlerini iyi tanımaları, olası riskleri erken fark etmeleri ve zamanında tıbbi yardım almaları, sağlıklı bir gebelik süreci için hayati önem taşır.

Kaynaklar

• The American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). https://www.acog.org/
• NHS (National Health Service –  https://www.nhs.uk/pregnancy/keeping-well/your-babys-movements/
• Mayo Clinic. “Fetal movement: What’s normal?” https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/fetal-movement/art-20045746
• Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD). https://www.tjod.org/
• kliniksaglik.com – https://kliniksaglik.com/hamilelik/elle-gebelik-testi-nasil-yapilir-13722