Östrojen fazlalığı neden olur?
Östrojen fazlalığı, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Bunlar arasında yumurtalık tümörleri, genetik durumlar (örneğin aromataz fazlalığı sendromu), hormon replasman tedavisi ve hormonal kontraseptifler gibi dışsal östrojen kaynaklarının aşırı tüketimi bulunmaktadır.
Vücuttaki östrojen seviyelerinin yüksek olması veya hormon dengesizliğine neden olması, üreme süreçlerini bozabilir ve belirli durumlar için riski artırabilir.
Östrojen Fazlalığı (Hiperöstrojenizm) Nedenleri?
1. Aşırı Östrojen Üretimi:
- Yumurtalık kistleri: Polikistik over sendromu (PKOS) gibi yumurtalık kistleri, aşırı östrojen üretimini tetikleyebilir.
- Yüksek dozda östrojen içeren ilaçlar: Doğum kontrol hapları, hormon replasman tedavisi (HRT) ve bazı kanser tedavileri östrojen seviyelerini yükseltebilir.
- Bazı kanser türleri: Yumurtalık kanseri, meme kanseri ve rahim kanseri gibi bazı kanser türleri östrojen üreten hücreleri içerebilir.
2. Östrojen Metabolizmasının Bozulması:
- Karaciğer yetmezliği: Karaciğer, östrojenin metabolizmasından sorumludur. Karaciğer yetmezliği olan kişilerde östrojen kanda birikerek seviyelerini yükseltebilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, östrojenin metabolizmasını engelleyerek kanda birikmesine neden olabilir.
3. Östrojenin Vücuttan Atılmamasının Artması:
- Böbrek yetmezliği: Böbrekler, östrojenin idrarla atılmasından sorumludur. Böbrek yetmezliği olan kişilerde östrojen kanda birikerek seviyelerini yükseltebilir.
- Sağlıksız beslenme ve yetersiz egzersiz: Fazla kilolu veya obez olmak, östrojen seviyelerini yükseltebilir.
4. Diğer Faktörler:
- Stres: Kronik stres, östrojen seviyelerini yükseltebilir.
- Alkol tüketimi: Fazla alkol tüketimi, östrojen seviyelerini yükseltebilir.
- Çevresel faktörler: Bisfenol A (BPA) gibi bazı kimyasallar, östrojen benzeri etkiler gösterebilir ve hormon dengesini bozabilir.
Östrojen fazlalığının belirtileri
- Düzensiz adet kanaması veya aşırı kanama
- Memelerde hassasiyet veya şişlik
- Karın şişkinliği
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Depresyon veya ruh hali dalgalanmaları
- Libido kaybı
Östrojen fazlalığı teşhisi için:
- Kan testleri: Östrojen ve diğer hormon seviyeleri ölçülür.
- Pelvik muayene: Doktor, rahim ve yumurtalıkların durumunu kontrol eder.
- Görüntüleme testleri: Ultrason, BT veya MRI gibi görüntüleme testleri, yumurtalık kistleri veya diğer anormallikler gibi olası nedenleri belirlemek için kullanılabilir.
Östrojen fazlalığı tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
- İlaç tedavisi: Östrojen üretimini engelleyen veya metabolizmasını artıran ilaçlar kullanılabilir.
- Cerrahi: Yumurtalık kistleri gibi östrojen üreten anormallikler cerrahi olarak çıkarılabilir.
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi gibi yaşam tarzı değişiklikleri östrojen seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.
Östrojen fazlalığı, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilecek ciddi bir durumdur. Herhangi bir östrojen fazlalığı belirtisi yaşıyorsanız, bir doktora görünmeniz önemlidir.