Hormonal akneyi tedavi etmenin ve cildinizi temizlemenin 5 yolu

Ergenlik döneminin geride kaldığını düşünen birçok yetişkin için sivilce, beklenmedik ve can sıkıcı bir sorun olarak yeniden ortaya çıkabiliyor. Uzmanlar, yetişkin sivilcesinin ergenlik aknesi kadar yaygın olduğunu ve genellikle hormonal değişikliklerin tetiklediğini belirtiyor. Hormonal aknenin şiddetine göre, yaşam tarzı değişikliklerinden ofis içi özel tedavilere kadar çeşitli çözüm yolları bulunuyor.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Cilt Bakımından Beslenmeye Kapsamlı Yaklaşım

• Komedojenik Olmayan Ürünler Kullanın: Bazı saç ve cilt bakım ürünleri gözenekleri tıkayarak akneye neden olabilir veya mevcut durumu kötüleştirebilir. “Komedojenik olmayan”, “akneye neden olmayan”, “yağsız” ve “gözenekleri tıkamayan” ibarelerini taşıyan ürünleri tercih edin.
• Beslenmenizi Gözden Geçirin: Yüksek glisemik indeksli besinler (ekmek, pirinç, patates gibi kan şekerini hızla yükselten yiyecekler) androjen seviyelerini artırarak akneyi şiddetlendirebilir. Beslenmenizde tam tahıllar, sebzeler ve meyvelere ağırlık verin.
• Stresi Yönetin: Stres, androjen hormonlarının seviyesini yükselterek akne oluşumunu tetikleyebilir. Yoga, meditasyon veya egzersiz gibi stres yönetimi tekniklerini uygulayın.

Reçetesiz (OTC) Tedaviler: Evde Uygulayabileceğiniz Güvenli Seçenekler

Uzmanlar hafif sivilceler için evde güvenle kullanılabilecek bazı reçetesiz (OTC) tedavileri öneriyor:

• Adapalen (%0.1 – %0.3): Bu retinoid benzeri jel, beyaz nokta, siyah nokta ve sivilcelerin tedavisinde etkilidir.
• Azelaik Asit (%15 – %20): Hem akneyle savaşır hem de akne lekeleri sonrası oluşan koyu renkli lekelerin giderilmesine yardımcı olur.
• Benzoil Peroksit (%2.5 – %10): Hafif sivilceleri yönetmede etkilidir. Cildi kurutabileceği için düşük konsantrasyonla başlayıp zamanla artırmak önemlidir.
• Salisilik Asit (%0.5 – %2): Gözeneklerin tıkanmasını önleyerek beyaz ve siyah noktalarda iyi sonuç verir. Cildi soyarak ölü hücreleri temizler ve akne oluşumunu engeller.

Tamamlayıcı Terapiler: Geleneksel Tedavilere Destek Arayanlar İçin Seçenekler

Geleneksel akne tedavilerine ek olarak veya alternatif olarak kullanılabilecek bazı tamamlayıcı terapiler hakkında bilgiler;

• Çay Ağacı Yağı ve Arı Zehri (Topikal): Bazı çalışmalarda akneyi azalttığına dair zayıf kanıtlar olsa da ciltte tahriş veya alerjiye neden olabilir.
• Kızılcık Özütü (Oral): Orta ila şiddetli akne tedavisinde yardımcı olabileceğine dair bazı bulgular bulunmaktadır.
• Çinko (Oral): Yetişkin akne tedavisinde oral çinko takviyelerinin etkinliği konusunda çelişkili kanıtlar mevcuttur.
• Gugulipid (Oral): Guggul sakızının özütü olan gugulipidin, nodüler akne tedavisinde sistemik antibiyotikler kadar etkili olduğu gösterilmiştir.
• Probiyotikler (Topikal veya Oral): Bakteri büyümesini azaltarak ve akneyle ilişkili iltihabı kontrol ederek fayda sağlayabilir.

Tamamlayıcı tedavileri denemeden önce mevcut ilaçlarınızla etkileşime girmediğinden emin olmak için mutlaka bir sağlık uzmanına danışın.

Reçeteli İlaç Seçenekleri: Dermatolog Kontrolünde Etkili Çözümler

Hormonal akne için reçete edilebilecek çeşitli ilaçlar:

• Doğum Kontrol Hapları: Hormon dengesini düzenleyerek akne tedavisinde FDA onaylı ilaçlardır.
• Spironolakton: Öncelikle yüksek tansiyon için kullanılan bu ilaç, hormon seviyelerini düzenleyerek özellikle kadınlarda yetişkin aknesini azaltabilir.
• Retinoidler (Topikal veya Oral): Gözeneklerin tıkanmasını önleyerek akne oluşumunu azaltan A vitamini türevleridir.
• Klaskoteron (Topikal): Hormon kaynaklı yetişkin aknesi için özel olarak geliştirilmiş ve FDA onaylı bir ilaçtır. Androjen üretimini kontrol ederek etki gösterir.
• İzotretinoin (Oral): Şiddetli nodüler veya kistik akne tedavisinde sıklıkla reçete edilen güçlü bir ilaçtır.
• Dapson (Topikal): Bakteri büyümesini yavaşlatarak ve iltihabı azaltarak doğrudan etkilenen cilde uygulanan reçeteli bir ilaçtır.

Uzmanlar, en iyi sonuçları elde etmek için bazen bu reçeteli tedavilerin kombine edilebileceğini belirtiyor. Beklenmeyen yan etkileri önlemek için doktorunuzun talimatlarına dikkatle uyun.

Ofis İçi Tedaviler: Hızlı ve Etkili Müdahaleler

Hormonal akne tedavisinde ofis ortamında uygulanabilecek bazı etkili yöntemleri:

• Kortikosteroid Enjeksiyonları: Şiddetli ve ağrılı akne krizleriyle ilişkili şişlik ve ağrıyı hızlıca azaltabilir. Ancak bağışıklık sistemini baskılayabileceği için nadiren kullanılır.
• Kimyasal Peeling: Gözenekleri tıkayan ölü deri hücrelerini ve aşırı yağı etkili bir şekilde temizleyerek akne oluşumunu engelleyebilir.
• Lazer ve Işık Tedavileri: Hafif ila orta şiddetli akne için lazer ve ışık tedavileri akne şiddetine göre cilde nüfuz ederek etki gösterir.
• Akne Cerrahisi: Eğitimli bir dermatolog tarafından yapılan bu prosedürle akne fiziksel olarak yok edilebilir.

Hormonlar ve Sivilce Arasındaki Karmaşık İlişki

Yağ bezleri sebum adı verilen bir yağ üretir ve bu yağ cildin nemli kalmasını sağlar. Androjenler (erkeklik hormonları) yağ bezlerinin daha fazla sebum üretmesine neden olurken, östrojen (kadınlık hormonu) androjen üretimini baskılayarak sebum miktarını azaltır. Adet döngüsü, menopoz, hamilelik ve doğum kontrol kullanımı gibi hormonal dalgalanmalar, aşırı sebum üretimine yol açarak gözeneklerin tıkanmasına ve akne oluşumuna neden olabilir.

Sivilcelerin Yaygın Görüldüğü Bölgeler

Eski çalışmalar hormonal aknenin genellikle yüzün alt üçte birinde, ağız, çene ve çene hattı çevresinde yoğunlaştığını gösterirken, yeni araştırmalar elmacık kemikleri, şakaklar, alın ve alt çene hattı gibi diğer bölgelerde de görülebildiğini ortaya koymuştur. Sivilceler ayrıca göz çevresi, boyun, göğüs, sırt ve kalçalarda da ortaya çıkabilir.

Hormonal Aknenin Türleri ve Şiddeti

Uzmanlar, hormonal aknenin beyaz nokta, siyah nokta, papül, püstül (sivilce), nodül ve kistik akne gibi farklı türlerde ve hafif, orta veya şiddetli seviyelerde görülebileceğini belirtiyor.

Akneye Benzer Ancak Farklı Durumlar

Bazı cilt rahatsızlıkları akneye benzer görünebilir ancak altta yatan neden farklıdır. Hidradenitis suppurativa (HS) ve folikülit bu durumlara örnektir.