Hangi iç hastalıklar kaşıntı yapar?

Kaşıntı, genellikle cilt sorunlarıyla ilişkilendirilse de, vücudumuzun iç işleyişindeki bazı aksaklıklar da bu rahatsız edici duruma yol açabilir. İç hastalıklarının bir belirtisi olarak ortaya çıkan kaşıntı, altta yatan ciddi sağlık sorunlarının erken bir işareti olabilir. Uzmanlar, özellikle yaygınlaşan bu durumu “sistemik prurit” olarak adlandırıyor ve erken teşhisin hayati önem taşıdığını vurguluyor. İşte kaşıntıya neden olabilen bazı önemli iç hastalıkları ve uzmanların bu konudaki uyarıları:

Hangi iç hastalıklar kaşıntı yapar?

Karaciğer Hastalıkları: Safra Akışındaki Sorunlar Kaşıntıyı Tetikleyebilir

Karaciğer, vücudun toksinlerden arınmasında ve safra üretiminde kritik bir rol oynar. Karaciğer hastalıklarında, özellikle safra yollarında tıkanıklık veya safra akışında bozulma yaşandığında, bilirubin gibi bazı maddeler kanda birikebilir. Bu birikim, cilt altında tahrişe neden olarak şiddetli kaşıntıya yol açabilir. Primer biliyer kolanjit ve primer sklerozan kolanjit gibi karaciğer hastalıkları sıklıkla kaşıntı ile kendini gösterebilir. Kaşıntı genellikle avuç içlerinde ve ayak tabanlarında başlar, zamanla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Böbrek Yetmezliği: Üre Birikimi Ciltte Dayanılmaz Kaşıntıya Neden Olabilir

Böbrekler, vücuttaki atık ürünlerin ve fazla sıvının uzaklaştırılmasında hayati öneme sahiptir. Kronik böbrek yetmezliği durumunda, üre ve diğer metabolik atıklar kanda birikir. Bu birikim, ciltte şiddetli ve yaygın kaşıntıya neden olabilir. Böbrek yetmezliğine bağlı kaşıntı genellikle diyaliz tedavisiyle kısmen hafifleyebilir.

Kan Hastalıkları: Demir Eksikliği ve Polisitemi Vera Kaşıntıya Yol Açabilir

Bazı kan hastalıkları da kaşıntıya neden olabilir. Demir eksikliği anemisi olan bazı hastalarda, özellikle saçlı deride kaşıntı görülebilir. Polisitemi vera olarak bilinen kemik iliği hastalığında ise, özellikle sıcak suyla temas sonrası şiddetli kaşıntı ortaya çıkabilir.

Tiroid Hastalıkları: Hormon Dengesizliği Ciltte Kuruluk ve Kaşıntıya Neden Olabilir

Tiroid bezinin aşırı (hipertiroidizm) veya yetersiz (hipotiroidizm) çalışması da cilt sorunlarına ve kaşıntıya yol açabilir. Hipertiroidizmde terleme artışı ve buna bağlı kaşıntı görülebilirken, hipotiroidizmde cilt kuruluğu ve buna bağlı kaşıntı daha yaygındır.

Kanser: Lenfoma ve Lösemi Gibi Kanser Türleri Kaşıntıya Neden Olabilir

Bazı kanser türleri, özellikle lenfoma ve lösemi gibi kan kanserleri, vücutta kaşıntıya neden olabilir. Bu tür kaşıntılar genellikle yaygın ve şiddetli olabilir ve diğer kanser belirtileriyle birlikte ortaya çıkabilir.

Diyabet: Yüksek Kan Şekeri Ciltte Kuruluk ve Kaşıntıya Yol Açabilir

Kontrolsüz diyabet (şeker hastalığı), ciltte kuruluğa ve buna bağlı olarak kaşıntıya neden olabilir. Ayrıca, diyabetik nöropati (sinir hasarı) de bazı bölgelerde kaşıntı hissine yol açabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalı?

İç hastalıkları uzmanları, özellikle altta yatan bir cilt hastalığı olmamasına rağmen geçmeyen, yaygın veya şiddetli kaşıntı durumlarında mutlaka bir iç hastalıkları uzmanına başvurulması gerektiğini vurguluyor. Kaşıntıya eşlik eden diğer belirtiler (sarılık, idrar renginde koyulaşma, yorgunluk, kilo kaybı, gece terlemeleri, lenf bezlerinde büyüme vb.) varsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak hayati önem taşıyabilir.

Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir iç hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır:

• Kaşıntı uzun süredir devam ediyorsa (birkaç haftadan uzun).
• Kaşıntı yaygınsa ve vücudun birçok bölgesinde hissediliyorsa.
• Kaşıntı şiddetliyse ve günlük yaşam aktivitelerini olumsuz etkiliyorsa.
• Kaşıntıya yukarıda bahsedilen diğer sistemik hastalık belirtileri eşlik ediyorsa.
• Bilinen herhangi bir iç hastalığınız varsa ve kaşıntı başladıysa.

Kaşıntı, basit bir cilt sorunundan kaynaklanabileceği gibi, vücudun derinliklerindeki bir rahatsızlığın da ilk işareti olabilir. Özellikle altta yatan bir cilt hastalığı yoksa ve kaşıntı geçmiyorsa, bir iç hastalıkları uzmanına danışarak olası sistemik nedenlerin araştırılması büyük önem taşımaktadır. Erken teşhis ve doğru tedavi, altta yatan ciddi sağlık sorunlarının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

Kaynak:

• American Academy of Dermatology Association – Itchy Skin
• Mayo Clinic – Itching
• National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases – Pruritus
• American Cancer Society – Itching
• National Eczema Association – Itchy Skin
• kliniksaglik.com

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.