Bebekler anne karnında nasıl nefes alır?

Gebeliğin ilk haftalarında, gelişmekte olan bir bebek, bir insandan çok hücre topuna benzer. Bu ilk haftalarda nefes almaya gerek yoktur. Bebeğin ana oksijen kaynağı göbek kordonudur. Göbek kordonu sağlam kaldığı sürece, rahim içinde veya dışında boğulma riski olmaz.

Bebekler Anne Karnında Nasıl Nefes Alır?

Bir bebek doğana kadar nefes alamaz. Birçok biyolojik sistem ve süreç bu konuda rol oynar.

Göbek Kordonu:

Göbek kordonu, anne karnında bebeğe oksijen taşır. Gebeliğin 5-6. haftasından sonra, göbek kordonu gelişmekte olan fetüsün vücuduna doğrudan oksijen iletmek üzere gelişir. Göbek kordonu, rahimle bağlantılı olan plasentaya bağlanır. Her iki yapı da birçok kan damarına ev sahipliği yapar ve hamilelik boyunca büyümeye ve gelişmeye devam eder.

Birlikte, göbek kordonu ve plasenta, anneden bebeğe besinler verir. Ayrıca bebeğe büyüme için gerekli oksijen açısından zengin kan sağlarlar. Bu, annenin bebek için nefes alması ve kanındaki oksijenin daha sonra bebeğin kanına aktarılması anlamına gelir. Anne bebek için de nefes alır, çünkü bebekten gelen karbondioksit plasentadan annenin kanına taşınır ve dışarı atılır.

Gelişmekte olan bebeğe oksijen gibi giden maddeler, atık ürünler gibi bebeği terk eden maddelerle asla etkileşime girmez. Göbek kordonu boyunca iki ayrı damardan geçerler.

Rahimdeki Akciğer Gelişimi

Akciğer gelişimi normalde 35-36 haftalık gebelikten sonra tamamlanır. Bununla birlikte, gelişim değişir ve bir bebeğin ne zaman doğacağı konusunda yanlış hesaplama yapmak mümkündür. Bu yüzden erken doğan bebeklerde bile sıklıkla nefes almada zorluklar yaşanmaktadır.

Steroidler, bir bebeğin akciğerlerinin gelişimini hızlandırabilir. Bir kadın erken doğum yapması gerektiğinde veya erken doğum riski altındayken, doktorlar rahmin dışında bebeğin hayatta kalma şansını iyileştirmek için anneye steroidler önerebilir.

Bir fetüsün akciğerleri tamamen geliştiğinde bile, fetüsün doğumdan sonra nefes alması imkansızdır. Gelişmekte olan bebekler amniyotik sıvı ile çevrilidir ve akciğerleri bu sıvı ile doldurulur. Üçüncü trimesterin sonlarında, gelişmekte olan bebekler “pratik” nefes almaya başlar. Fakat bu nefesler onlara oksijen vermez ve sadece daha fazla amniyotik sıvı ile akciğerleri yeniden doldurur.

Bir fetüsün akciğerlerinin sıvı ile doldurulması normaldir, bu nedenle bir fetüs anne karnında boğulmaz. Plasenta veya göbek bağı ile ilgili bir problem varsa, gelişmekte olan bir bebeğin nefes alması için başka bir yol yoktur. Sonuç olarak, bu yapılarla ilgili sorunlar doğum kusurlarına, beyin yaralanmasına ve hatta fetüsün ölümüne neden olabilir.

Doğum Sırasında ve Sonrasında Solunum

Bazı bebekler boynuna sarılmış göbek bağı ile doğarlar. Bu, doğumların yüzde 12-37’sinde gerçekleşir. Çoğu durumda, sorun yaratmaz. Bunun nedeni, göbek kordonunun bebeğe hala oksijen sağlayabilmesidir. Ancak, kordon bebeğin boynuna çok sıkı bir şekilde sarılırsa, kordondaki oksijen kaynağı sınırlı olabilir.

Bebek doğduğunda, sıcaklık değişimlerini, amniyotik sıvı eksikliğini ve oksijene maruz kalmayı içeren yeni çevre bebeğin ilk nefesini tetikler. Bazı bebeklerin, anne karnından çıkmadan önce doğum sırasında ilk bağırsak hareketleri olur. Bu dışkıya mekonyum denir.

Doğum sırasında ya da doğumdan kısa bir süre önce bir nefes sırasında, bir bebek mekonyum soluyabilir. Mekonyum solumak ciddi olabilir ve bebeğin rahmin dışında nefes alma kabiliyetine zarar verebilir. Bu nedenle, mekonyum soluyan bebeklerin doğumdan sonra emme ve oksijen tedavisi gerekebilir.

Su Doğumu ve Nefes Alma

Su doğumu, bebeklerin nefes alma yeteneğini etkilemez. Birçok hastane, bazı kadınların geleneksel doğum seçeneklerine tercih ettiği su doğumunu sunuyor. Evde veya doğum merkezinde doğum yapan kadınlar da su doğumunu seçebilir.

Su doğumu yatıştırıcı olabilir, ağrı kesiciye yardımcı olabilir ve rahim ortamını taklit edebilir. Genellikle güvenlidir ve bebeğin nefes alma yeteneğini etkilemez.

Oksijen Yoksunluğu ve Yaralanma

Bir bebek doğum sırasında ve hemen sonrasında yeterli oksijen almadığında, buna hipoksi denir. Hipoksi, beynin düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu oksijeni yok eder. Bu, serebral palsi ve ölüm de dahil olmak üzere çeşitli doğum yaralanmalarına neden olabilir. Sık görülen hipoksi nedenleri şunlardır:

• Hasarlı bir kord veya hasarlı kan damarlarına sahip bir kord gibi kord sorunları.
• Makat doğum yapan bazı bebekler doğumda oksijen yoksunluğundan muzdariptir.
• Omuz distosisi, omuzlar sıkıştığında ortaya çıkar, başın ortaya çıkmasından sonra doğum yavaşlar.
• Hamilelik veya doğum sırasında aşırı kanama.

Doğum öncesi bakım ve doğum sırasındaki özenli bakım, hipoksi riskini büyük ölçüde azaltabilir. Hipoksi riski taşıyan bir bebek, oksijen tedavisi veya ventilatör gibi destekleyici tedaviye ihtiyaç duyabilir.

Güncelleme : 02.03.2025

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.