Besin veya gıda alerjisi nedir?

Bazı durumlarda küçük yiyecek parçalarının solunması da reaksiyona neden olabilir.

Alerjik reaksiyonların çoğu, yemek yedikten veya yiyeceğe dokunduktan sonraki 5 dakika ila 1 saat içinde ortaya çıkar.

Gıda alerjisi

Tanım

Besin alerjisi, kişinin bağışıklık sisteminin belli bir besinin vücuda zararlı olduğu hissine kapılmasıdır. Bir kişi bu yiyeceği yerse veya ona dokunursa alerjik reaksiyon gösterebilir. Bazı durumlarda küçük yiyecek parçalarının solunması da reaksiyona neden olabilir.

Alerjik reaksiyonların çoğu, yemek yedikten veya yiyeceğe dokunduktan sonraki 5 dakika ila 1 saat içinde ortaya çıkar.

Nedenler

İnsanların alerjik olduğu en yaygın gıdalar şunlardır:

• Süt ve dondurma veya tereyağı gibi süt içeren yiyecekler
• Yumurtalar
• Buğday
• Fıstık
• Badem veya kaju fıstığı gibi fındıklar
• İstiridye, karides
• Susam

İnsanlar bir veya daha fazla besine alerjisi olabilir. Bazen gerçekten bir gıda alerjiniz olup olmadığını söylemek zordur. İnsanlar belirli yiyecekleri yedikten sonra başka nedenlerden dolayı kendilerini hasta hissedebilirler. Örneğin, insanlar çok baharatlı bir şey yedikten sonra mide yanması yaşayabilir veya gıda zehirlenmesinden dolayı kusabilir ve ishal olabilirler. Ancak gıda alerjisi ile aynı şey değildir.

Besin alerjisinin belirtileri nelerdir?

Besin alerjisi belirtileri hafiften şiddetliye kadar değişebilir.

Hafif semptomlar şunları içerebilir:

• Ürtiker (kurdeşen) – ciltte çok kaşıntılı, kabarık, kırmızı lekeler
• Kırmızı veya şişmiş cilt
• Kaşıntılı, sulu veya şişmiş gözler
• Burun akıntısı veya hapşırma

Şiddetli semptomlara “anafilaksi” de denir. Bunlar şunları içerebilir:

• Boğazın şişmesi
• Hırıltılı solunum, şiddetli öksürük veya solunum problemleri
• Kusma veya ishal
• Baş dönmesi veya baygınlık hissi
• Ölüm

Belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ayrıca kişide her alerjik reaksiyon oluştuğunda farklı belirtiler ortaya çıkabilir.

Besin alerjisi testi var mı?

Doktorlar gıda alerjiniz olup olmadığını belirlemek için 2 tür test kullanabilirler. Sizin için en iyisinin ne olduğuna siz ve doktorunuz karar verecektir.

Cilt testi – çoğu cilt testi, az miktarda yiyecek içeren bir cihazla cildinizin dürtülmesini içerir.

Sivrisinek ısırığı gibi kırmızı, kaşıntılı bir şişlik oluşursa bu, o yiyeceğe alerjiniz olduğu anlamına gelir. Bazı cihazlar aynı anda birkaç farklı gıda alerjisini test edebilir.

Kan testi – Gıda alerjileri için yapılan kan testleri, vücudun alerjik bir tepki verdiğinde ürettiği “IgE” adı verilen antikorları (proteinleri) arar.

Pupillam’dan kan testi (IgE) isteyin

Doktorunuz veya hemşireniz de sizi muayene edecek ve sizinle konuşacaktır. Bazen hangi besine alerjiniz olduğunu bulmak zor olabilir. Yediğiniz yemeğin ve sahip olduğunuz semptomların kaydını tutmak faydalıdır.

Ne zaman doktora görünmeli?

Acil tıbbi yardım için 112’yi arayın.

Şiddetli alerji belirtileriniz varsa 112’yi arayın. Hastaneye tek başınıza gitmeye çalışmayın.

Gıdaya karşı alerjik reaksiyon nasıl tedavi edilir?

Şiddetli bir reaksiyonun en iyi tedavisi “epinefrin” adı verilen bir ilaçtır.

Hastanede doktorlar belirtilerinizi tedavi etmek için size epinefrin ve diğer ilaçları verebilir.

Doktorlar ayrıca belirtilerinizin kötüleşmemesini sağlayacaktır.

Doktorunuz “otomatik enjektör” adı verilen bir cihazı (örneğin EpiPen) reçete edebilir. Bu cihazda kendinize yapabileceğiniz bir epinefrin enjeksiyonu vardır. Otomatik enjektörünüz varsa her zaman yanınızda bulundurmalısınız. Ciddi bir alerjik reaksiyon geçirdiğinizi düşünüyorsanız hemen kullanın.

Reaksiyonunuzun ne kadar güçlü olduğundan emin değilseniz, otomatik enjektör kullanmak yine de daha iyidir çünkü belirtiler hızla kötüleşebilir.

Otomatik enjektörü kullandıktan sonra 112’yi arayın. Bunun nedeni semptomların geri dönebilmesi ve hastanede daha ileri tedaviye ihtiyaç duyabilmenizdir.

Alerjik reaksiyonlar önlenebilir mi?

Alerjiniz olan yiyecekleri yemeyerek alerjik reaksiyonu önleyebilirsiniz.

Küçük bir yiyecek ısırığı bile güçlü bir reaksiyona neden olabilir. Siz ve doktorunuz aşağıdakileri içeren bir gıda alerjisi planı oluşturabilirsiniz:

• Yiyeceklerin üzerindeki yazılı talimatları okuyarak alerjiniz olan yiyeceklerden nasıl kaçınacağınızı öğrenin.
• Dışarıda yemek yemeniz durumunda restoran personelini gıda alerjiniz konusunda bilgilendirin
• Bir reaksiyon için ne zaman yardım isteyeceğinizi bilin
• Her zaman yanınızda bir epinefrin (adrenalin) otomatik enjektörü bulundurun
• Başkalarının alerjinizi bilmesini sağlamak için tıbbi bir bileklik takmak

Besin alerjisi olan çoğu insan normal hayatlar yaşayabilir. Ancak hayatınızda bazı değişiklikler yapmanız gerekebilir. Gıda alerjisi planınızı takip etmeniz gerekecektir.

Hayatınız boyunca gıda alerjisi yaşayabilirsiniz. Ancak insanlar bazen onları aşarlar. Gıda alerjinizi aşıp aşmadığınızı nasıl anlayacağınız konusunda doktorunuzla konuşun.