Alerjik rinit kimlerde görülür?

Bu iltihaplanma, hapşırma, kaşıntı, burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve geniz akıntısı (sinüslerden boğazın arkasına doğru mukus sızıntısı hissi) gibi bir dizi hoş olmayan semptomlara neden olabilir.

Kısa süreli rinit atakları genellikle soğuk algınlığı gibi solunum yollarının viral enfeksiyonlarından kaynaklanır.

Alerjik rinit, çevrenizdeki havadaki şeylere karşı alerjiden kaynaklanır. Kronik (uzun süreli) rinit genellikle alerjilerden kaynaklanır, ancak aynı zamanda bazı ilaçların aşırı kullanımı, bazı tıbbi durumlar ve diğer bilinmeyen faktörlerden de kaynaklanabilir.

Birçok insan için alerjik rinit, zamanla artıp azalan, ömür boyu süren bir durumdur. Neyse ki semptomlar genellikle çevresel önlemler, ilaçlar ve immünoterapinin bir kombinasyonu ile kontrol edilebilir.

Alerjik rinit kimlerde görülür?

Alerjik rinit her yaştan insanın yaklaşık yüzde 20’sini etkiler. Astım veya egzaması olan kişilerde ve ailesinde astım veya alerjik rinit öyküsü olan kişilerde alerjik rinit gelişme riski çok daha yüksektir.

Alerjik rinit her yaşta başlayabilir, ancak çoğu insan ilk semptomlarını çocuklukta veya genç yetişkinlikte geliştirir.

Semptomlar genellikle çocuklarda ve 30’lu ve 40’lı yaşlarındaki kişilerde en şiddetlidir. Ancak belirtilerin şiddeti kişinin yaşamı boyunca değişiklik gösterir. Bazı insanlar hiçbir semptomun olmadığı dönemlerden geçerler.

Alerjik rinit nedenleri?

Alerjik rinit, burnun alerjen adı verilen havadaki küçük parçacıklara (alerjik reaksiyona neden olan maddeler) reaksiyonundan kaynaklanır.

Bazı insanlarda bu parçacıklar akciğerlerde (astım) ve gözlerde (alerjik konjonktivit) reaksiyonlara da neden olur.

Alerjik reaksiyon, vücutta mast hücreleri ve bazofiller adı verilen iki tip inflamatuar hücrenin aktivasyonunun sonucudur.

Bu hücreler, burun tıkanıklığı, kaşıntı, hapşırma ve burun akıntısı gibi semptomlara neden olan histamin gibi doğal kimyasallar üretir.

Mevsimsel ve Yıl Boyu Alerjik Rinit

— Alerjik rinit mevsimsel (belirli mevsimlerde ortaya çıkar) veya çok yıllık (yıl boyunca meydana gelir) olabilir.

• Mevsimsel alerjik rinite en sık neden olan alerjenler arasında ağaç, çimen ve yabani ot polenleri bulunur.
• Yıl boyunca alerjik rinite en sık neden olan alerjenler akarlar, hamamböcekleri, hayvan kılları ve mantarlar veya küflerdir. Yıl boyunca süren alerjik rinitin tedavisi daha zordur.

Ne zaman doktora görünmeli?

Teşhis

Doktorunuz fizik muayene yoluyla alerjik rinitin teşhisini koyabilir. Tıbbi testler tanıyı doğrulayabilir ve nedensel alerjenleri tanımlayabilir.

Alerjenlerin ve Diğer Alerji Tetikleyicilerinin Belirlenmesi:

Aşağıdaki bilgileri kullanarak alerjik rinite neden olan alerjenleri ve diğer tetikleyicileri tanımlamak genellikle mümkündür:

• Belirtiler başlamadan önce nerede olduğunuzu ve ne yaptığınızı hatırlayın (örneğin, dışarıda veya hayvanların etrafında vakit geçirmek).
• Belirtileri fark ettiğiniz yılın zamanını not edin
• Potansiyel alerjenlerin araştırılması için ev, iş ve okul ortamının dikkatli bir şekilde gözlemlenmesi

Belirtileriniz ilaçla iyi kontrol edilemiyorsa veya belirtilerinize neyin sebep olduğu net değilse doktorunuz cilt testi önerebilir.

Bu, bir alerji uzmanının cildinize küçük miktarlarda farklı alerjenler koymasını ve hangilerinin reaksiyona neden olduğunu gözlemlemesini içerir. Her durumda gerekli olmasa da kan testleri de mevcuttur.

Nazal mukozanın sitolojisi (burun sitogramı)

Bazı doktorlar, nispeten spesifik olmayan ve duyarsız olmasına rağmen, alerjinin neden olduğu rinit ile enfeksiyonun neden olduğu rinitin ayırt edilmesine yardımcı olmak için nazal sitoloji uygular.

Burun salgıları pamuklu çubuk kullanılarak veya hastadan burnunu mumlu kağıt veya selofan üzerine üflemesi istenerek elde edilebilir.

Nazal sekresyon lekesi her zaman olmasa da genellikle alerjik rinit vakalarında eozinofillerin baskınlığını ortaya çıkarır. Buna karşılık, nötrofillerin varlığı bulaşıcı bir süreci gösterir.

Nazal eozinofili aşağıdaki gibi diğer durumlarda da görülebilir:

• Nazal alerji semptomları olmayan astım
• Astım ve aspirin duyarlılığı-Aspirinle kötüleşen solunum hastalığı”)
• Eozinofili sendromlu alerjik olmayan rinit (NARES), belirgin nazal eozinofili ve nazal poliplere eğilim sendromu, ancak negatif alerjik geçmişi, negatif cilt testleri ve aspirine duyarlılığı yoktur.

Bazı doktorlar ayrıca antiinflamatuar ilaçlara verilen yanıtı değerlendirmek için nazal sitolojiyi kullanır ve böylece belirli bir teşhis için ek destek sağlar. Alerjik rinitli hastalarda tedaviyle eozinofili azalmalıdır.

Tedavi

Alerjik rinit tedavisi, ilaç tedavisi (ilaçlar) ile birlikte alerjenlere ve diğer tetikleyicilere maruz kalmanın azaltılmasını içerir. Çoğu insan için bu birleşik yaklaşım semptomları etkili bir şekilde kontrol edebilir.

Tetikleyicilerden kaçınma (nedenler)

Bazen insanlar alerjik rinitlerini, semptomlarına neden olan şeylerden kaçınarak tedavi edebilirler.

Örneğin yakınınızın hapşırma ve göz kaşıntısına neden olan kedileri varsa, yakınınızın evinde uzun süre kalmaktan kaçınabilir veya ziyaretten birkaç saat önce antihistaminik alabilirsiniz. Ancak çoğu alerjenin önlenmesi çok daha zordur.

Kortikosteroid burun spreyleri

Burun spreyi ile verilen nazal kortikosteroidler (steroidler), alerjik rinit semptomlarının tedavisinde ilk seçenektir. Bu ilaçların çok az yan etkisi vardır ve çoğu insanda semptomları önemli ölçüde hafifletir.

Çalışmalar, nazal steroidlerin semptomları hafifletmede oral antihistaminiklerden (tabletlerden) daha etkili olduğunu göstermiştir.

Bazı nazal steroidler reçetesiz satılırken diğerleri reçete gerektirir. Bu ilaçlar dozaj sıklığı, nebülizatör ve maliyet bakımından farklılık gösterir, ancak hepsi alerjik rinitin tüm semptomlarının tedavisinde eşit derecede etkilidir.

Şiddetli semptomlarınız varsa, burun şişmesini azaltmak için nazal steroide başlamadan birkaç gün önce bir nazal dekonjestan (burun geçişini iyileştiren bir burun spreyi veya damlası) kullanmanız gerekebilir.

Bu, burun spreyinin burun pasajlarında daha fazla alana ulaşmasını sağlar.

Bazı insanlar, nazal steroid tedavisinin ilk gününde semptomların hafiflediğini fark ederler, ancak tam etkinin görülmesi günler veya haftalar alabilir.

Bu nedenle nazal steroidler düzenli kullanıldığında çok etkilidir. Bazı kişiler semptomlar daha az şiddetli olduğunda daha düşük dozlar kullanabilir.

Burun spreyi nasıl kullanılır?

Burun spreyleri, doğru kullanıldığında ve ilaç boğazın arkasından aşağıya damlamak yerine burunda kaldığında en iyi sonucu verir.

Eğer burnunuz kabuklanmış veya mukus içeriyorsa ilacı içeren burun spreyini kullanmadan önce tuzlu su (tuzlu su) burun spreyi ile temizleyebilirsiniz.

Başınızı düz tutun veya çeneniz hafifçe içe dönük olsun. Spreyi nazal septumdan (burnun iki tarafını ayıran kıkırdak) uzağa yönlendirin.

Püskürttükten sonra burnunuzun üst kısımlarına kadar çekmek için hafifçe koklayın. Çok sert bir şekilde çekmekten kaçının çünkü bu, ilacın boğazdan aşağı akmasına neden olabilir.

Bazı insanlar, bir burun deliğini parmakla kapalı tutmanın, spreyi burunlarının üstüne çıkarma yeteneklerini artırdığını bulmuşlardır.

Boğazınıza damlayan herhangi bir ilacı tükürün çünkü burnunuzda kalmadığı sürece etkili değildir.

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.