Aftlar: Ağız sağlığınızı tehdit eden küçük ama can sıkıcı yaralar

Aftların kesin nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamış olsa da, birçok faktörün bu durumun ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Bu faktörler arasında şunlar sayılabilir:

• Fiziksel Travma: Isırıklar, kesikler, sert diş fırçasıyla çizikler veya katı yiyeceklerin mukoza zarında oluşturduğu yaralanmalar aft oluşumuna zemin hazırlayabilir.
• Kimyasal İrritasyon: Bazı diş macunları ve ağız gargaraları içerdiği sodyum lauril sülfat veya alkol gibi kimyasal maddeler nedeniyle aft oluşumunu tetikleyebilir.
• Beslenme Alışkanlıkları: Asitli yiyecekler (turunçgiller gibi), baharatlı yiyecekler, sert ve keskin yiyecekler (kuru ekmek kabuğu gibi) ve bazı katkı maddeleri aft oluşumunu kolaylaştırabilir.
• Sistemik Hastalıklar: Diyabet, çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, Behçet hastalığı, HIV/AIDS gibi bazı sistemik hastalıklar aft oluşumu riskini artırabilir.
• Besin Eksiklikleri: Özellikle B12 vitamini, folik asit, demir ve çinko eksikliği aft oluşumuna katkıda bulunabilir.
• Stres ve Bağışıklık Sistemi: Stres, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir ve bu da aft oluşumu riskini artırabilir.
• Genetik Yatkınlık: Ailede aft öyküsü olan kişilerde aft oluşumu riski daha yüksek olabilir.
• Hormonal Değişiklikler: Kadınlarda hormonal değişiklikler (adet dönemi, hamilelik gibi) aft oluşumunu etkileyebilir.

Aftların Belirtileri

Aftlar genellikle ağız içinde yanakların iç kısmında, dilde, diş etlerinde ve dudakların iç kısmında görülür. Oval veya yuvarlak şeklinde, beyaz veya sarımsı renkte ve etrafı kırmızı bir hale ile çevrilidir. Aftlar genellikle ağrılıdır ve yemek yeme, konuşma ve yutkunma gibi aktiviteleri zorlaştırabilir.

Aftların Tedavisi Nasıl Yapılır?

Aftların tedavisi, nedenine ve şiddetine göre değişebilir. Çoğu aft kendiliğinden iyileşir ve tedavi gerektirmez. Ancak, ağrıyı hafifletmek ve iyileşme sürecini hızlandırmak için bazı yöntemler denenebilir:

1. Tuzlu Su Gargarası: Ilık suya bir çay kaşığı tuz ekleyerek hazırlanan tuzlu su gargarası, ağız içini temizlemeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
2. Karbonatlı Su Gargarası: Ilık suya bir çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan karbonatlı su gargarası, ağız içindeki asit dengesini düzenlemeye ve aftların iyileşmesine yardımcı olabilir.
3. Ağrı Kesiciler: Aftların neden olduğu ağrıyı hafifletmek için doktor veya eczacıya danışarak uygun ağrı kesiciler kullanılabilir.
4. Topikal Kremler ve Jeller: Aftların üzerine uygulanan bazı topikal kremler ve jeller, ağrıyı azaltmaya ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir.
5. Lazer Tedavisi: Bazı durumlarda, aftların tedavisinde lazer tedavisi kullanılabilir. Lazer tedavisi, aftların iyileşmesini hızlandırabilir ve tekrarlama riskini azaltabilir.

Aftlardan Korunma Yolu Var Mı?

• Ağız Hijyenine Dikkat Edin: Dişlerinizi düzenli olarak fırçalayın ve ağız bakımınızı ihmal etmeyin.
• Sağlıklı Beslenin: Asitli, baharatlı ve tahriş edici yiyeceklerden kaçının. Bol sebze ve meyve tüketin.
• Stresi Yönetin: Stresi yönetmek için yoga, meditasyon veya diğer rahatlama tekniklerini deneyebilirsiniz.
• Yeterince Uyuyun: Yeterli uyku, bağışıklık sistemini güçlendirerek aft oluşumu riskini azaltabilir.
• Sigara ve Alkol Kullanımından Kaçının: Sigara ve alkol, ağız sağlığını olumsuz etkileyebilir ve aft oluşumu riskini artırabilir.

Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?

• Aftlar sık sık tekrarlıyorsa,
• Aftlar iyileşmiyorsa veya büyüyorsa,
• Aftlarla birlikte ateş, şişmiş lenf bezleri veya diğer belirtiler varsa,
• Aftların nedeni hakkında endişeleriniz varsa,
  doktorunuza başvurmanız önemlidir. Doktorunuz, aftların nedenini belirlemek ve uygun tedavi yöntemini önermek için size yardımcı olacaktır.

Unutmayın: Aftlar genellikle zararsızdır ve kendiliğinden iyileşir. Ancak, tekrarlayan veya iyileşmeyen aftlarınız varsa, mutlaka doktorunuza danışın.