Anafilaksi nedir ve nasıl ortaya çıkar?

Her yıl 100.000 kişi başına 7 ila 50 arasında anafilaksi vakasının meydana geldiği tahmin edilmektedir.

Anafilaksi nedenleri nelerdir?

Anafilaksinin en yaygın nedenleri şunlardır:

• Böcek ısırığı
• İlaçlar
• Gıda

Yetişkinlerde ana neden ilaçlara bağlı olup bunların arasında penisilin gibi antibiyotikler öne çıkmakta, bunu sıklıkla aspirin, analjezikler ve antiinflamatuarlar takip etmektedir. 

İkinci sırada yer fıstığı ve fındık gibi kuruyemişlerin, şeftali gibi meyvelerin, inek sütü, yumurta ve deniz ürünlerinin öne çıktığı yiyecekler yer alıyor.

Çocuklarda en sık görülen neden yumurta, süt, fındık, balık ve kabuklu deniz ürünleri gibi besinlerdir.

Anafilaksinin diğer nedenleri:

• Lateks
• Hiposensitizasyon
• Meni
• Soğuk (soğuk kurdeşen)  
• Yılan zehiri
  

Anafilaksi belirtileri nelerdir?

Anafilaksi belirtileri çok çeşitli olabilir. Genel olarak alerjik bir reaksiyonun anafilaksi olarak değerlendirilebilmesi için iki veya daha fazla vücut sistemini etkilemesi gerekir. Anafilakside alerjenler belirli antikorların üretimini tetikler.

Bunun sonucunda bağışıklık sistemi hücreleri histamin ve diğer haberci maddeleri salgılar. Histamin, küçük kan damarlarının (kılcal damarlar) geçirgenliğini ve elastikiyetini arttırır, bu da kandan çevre dokulara sıvı kaybına neden olabilir.

Diğer haberci maddeler bronşların daralmasına neden olabilir.

Bu, lokal reaksiyonlara (örn. ciltte) ve/veya genel reaksiyonlara (örn. kardiyovasküler sistemde) yol açabilir.  

Semptomlar hızla ortaya çıkar ve uygulanan tedaviye bağlı olarak süresi birkaç saate kadar değişebilir.

Bazı anafilaksilerde, ilk remisyondan birkaç saat sonra semptomlar yeniden ortaya çıkabilir.

Buna bifazik anafilaksi denir.

Anafilaksi, lokal cilt reaksiyonundan anafilaktik şok ve yaşamı tehdit eden organ yetmezliğine kadar dört farklı aşamaya ayrılır. 

En sık görülen semptomlar şunlardır:

• Kaşıntı: Avuç içi veya ayak tabanlarında, kulak kanalında veya cinsel organlarda başlar.
• Isı: Daha çok sıcak basması gibi.
• Cildin kızarıklığı.
• Ürtiker: Kaşıntıya neden olan kurdeşenlerle (cildin kabarması, değişken boyut ve şekilde, soluk veya pembemsi-kırmızımsı bir renge sahip olması) karakterize edilir.
• Göz kapaklarının, dudakların, yüzün, cinsel organların veya vücudun diğer bölümlerinin şişmesi

Anafilaksi durumunda ne yapılmalı? 

Her durumda, anafilaktik bir reaksiyon meydana geldiğinde sakin kalmak ve şokta olan kişiyi sakinleştirmek çok önemlidir.

Kan akışını artırmak için bacakları yüksekte olacak şekilde rahat bir pozisyona yerleştirilmelidirler.

Kusma veya solunum sıkıntısı durumunda bu pozisyon tavsiye edilmez. Özellikle hastayı kaldırmak veya ayakta tutmak gibi postüral değişikliklerden kaçınılmalıdır.

Bilinci kapalı, spontan nefes alan hastalar yan yatacak şekilde yatırılmalıdır. Hamile kadınlar, hamile uterusun vena kavaya baskı yapmasını önlemek için sol tarafa yatmalıdır.

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.