Grip DNA’nızı değiştirir mi?

Soğuk havaların kabusu olan grip (influenza), her yıl milyonlarca insanı etkiliyor. Hastalığın bulaşıcılığı ve yarattığı rahatsızlık hissi herkesin malumu. Ancak son zamanlarda ortaya atılan bir soru, grip enfeksiyonunun insan DNA’sı üzerinde kalıcı değişikliklere yol açıp açmadığı yönünde endişelere neden oluyor. Bilim insanları bu önemli konuyu mercek altına aldı ve işte araştırmaların çarpıcı sonuçları…

Grip Virüsü ve Genetik Materyali: RNA

Grip virüsü, genetik materyal olarak çift sarmallı DNA yerine tek sarmallı RNA taşır. Bu temel fark, grip virüsünün insan DNA’sına doğrudan entegre olma olasılığını büyük ölçüde azaltır. İnsan hücrelerinin genetik materyali DNA olup, RNA’dan DNA’ya kalıcı bir dönüşüm ve entegrasyon için özel mekanizmalar gereklidir ki grip virüsünde bu mekanizmalar bulunmaz.

Grip Enfeksiyonunun Hücreler Üzerindeki Etkileri: DNA Hasarı ve Epigenetik Değişiklikler

Grip virüsü doğrudan DNA’mıza kalıcı olarak entegre olmasa da, enfeksiyon sırasında hücrelerimizde bazı değişikliklere neden olabilir. Bilimsel araştırmalar, grip enfeksiyonunun hem in vitro (laboratuvar ortamında hücrelerde) hem de in vivo (canlı organizmalarda) DNA hasarına yol açabileceğini göstermiştir. Bu hasar genellikle geçicidir ve hücrelerin kendi onarım mekanizmaları sayesinde giderilir. Ancak, şiddetli enfeksiyonlar veya yetersiz onarım süreçleri sonucunda bazı mutasyonların ortaya çıkma olasılığı teorik olarak mevcuttur, ancak bu durumun kalıcı ve yaygın bir etki yarattığına dair güçlü bir kanıt bulunmamaktadır.

Daha dikkat çekici olan ise, grip enfeksiyonunun epigenetik değişikliklere neden olabileceğidir. Epigenetik, DNA diziliminde herhangi bir değişiklik olmaksızın genlerin ifade edilme biçimindeki değişiklikleri ifade eder. Grip virüsünün hücrelere girmesi ve bağışıklık yanıtını tetiklemesi gibi süreçler, DNA metilasyonu ve histon modifikasyonları gibi epigenetik mekanizmaları etkileyebilir. Bu değişiklikler, bağışıklıkla ilgili genlerin veya diğer hücresel süreçlerle ilgili genlerin aktivitesini geçici veya daha uzun süreli olarak değiştirebilir. Ancak bu epigenetik değişikliklerin DNA diziliminin kendisinde kalıcı bir değişikliğe yol açtığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.

Bağışıklık Sistemi ve Hafıza: Kalıcı Etkiler Ama DNA Değil

Grip enfeksiyonunun vücudumuzda bıraktığı en önemli kalıcı etki, bağışıklık sisteminin hafızasıdır. Enfeksiyon sırasında bağışıklık hücrelerimiz virüsü tanır ve ona karşı antikor üretir. Bu “immünolojik hafıza” sayesinde, aynı virüsle tekrar karşılaştığımızda vücudumuz daha hızlı ve etkili bir yanıt verebilir. Bu durum, DNA’mızda kalıcı bir değişiklik olmaksızın bağışıklık sistemimizin “öğrenmesi” ve adapte olmasıyla ilgilidir.

Uzman Görüşleri: DNA Entegrasyonu Olası Değil, Epigenetik Etkiler Araştırılıyor

Virologlar ve genetik uzmanları, mevcut bilimsel kanıtlar ışığında grip virüsünün insan DNA’sına kalıcı olarak entegre olma olasılığının çok düşük olduğunu belirtiyorlar. Grip virüsünün RNA yapısı ve replikasyon mekanizması bu tür bir entegrasyonu zorlaştırmaktadır. Ancak, grip enfeksiyonunun epigenetik değişikliklere yol açabileceği ve bu değişikliklerin bazı genlerin ifadesini etkileyebileceği yönünde araştırmalar devam etmektedir. Bu epigenetik etkilerin uzun vadeli sonuçları ve potansiyel etkileri hala tam olarak anlaşılamamıştır.

Mevcut bilimsel bilgiler ışığında, grip virüsünün insan DNA’sını kalıcı olarak değiştirmesi olası değildir. Grip virüsü RNA virüsü olduğu için genetik materyalimizin yapısına doğrudan entegre olamaz. Ancak, grip enfeksiyonu sırasında hücrelerimizde geçici DNA hasarı ve daha uzun süreli olabilecek epigenetik değişiklikler meydana gelebilir. Bağışıklık sistemimizin hafıza oluşturması ise kalıcı bir etki olsa da, bu durum DNA’mızda bir değişiklik anlamına gelmez. Grip ve benzeri viral enfeksiyonların uzun vadeli etkilerini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kaynak :

• A relevant scientific study on influenza virus and DNA damage (PMC “influenza DNA damage” )
• A relevant scientific study on epigenetic changes induced by influenza virus ( PMC “influenza epigenetic changes” )
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – How Flu Viruses Can Change: “Drift” and “Shift”
• A relevant review article on the interaction between influenza virus and host genome ( Journal of Virology )
• EBSCO Research Starters – Influenza and genetics
• kliniksaglik.com