Strep boğaz ne kadar bulaşıcı?

Strep boğaz, dünya genelinde, özellikle çocuklar arasında yaygın olarak görülen bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Hastalığın etkeni olan Streptococcus pyogenes (Grup A Streptokok), yüksek bulaşıcılık potansiyeline sahiptir ve halk sağlığı açısından önemli bir yer tutar. Uluslararası tıp otoriteleri ve bilimsel araştırmalar, strep boğazın bulaşıcılığını ve yayılım mekanizmalarını detaylı bir şekilde incelemektedir.

Strep Boğaz: Yüksek Bulaşıcılık ve Yayılım Yolları

Bilimsel literatür, strep boğazın “yüksek derecede bulaşıcı” olduğunu belirtmektedir. Bulaşma, ağırlıklı olarak aşağıdaki yollarla gerçekleşir:

• Solunum Yolu Damlacıkları (Aerosol Transmission): Enfekte bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında, konuştuğunda veya şarkı söylediğinde havaya yayılan küçük tükürük veya burun salgısı damlacıkları, çevredeki kişiler tarafından solunabilir. Bu damlacıklar, bakteriyi doğrudan solunum sistemine taşıyarak enfeksiyona neden olur.
• Doğrudan Temas: Bakteri, enfekte kişinin burun ve boğaz salgıları veya yaralarındaki akıntılarla doğrudan temas yoluyla da yayılabilir. Örneğin, enfekte kişinin elleriyle temastan sonra, kişinin ellerini ağzına veya burnuna götürmesiyle bulaşma gerçekleşebilir.
• Kontamine Yüzeyler ve Ortak Kullanılan Eşyalar: Bakteri, kapı kolları, masalar, oyuncaklar gibi yüzeylerde veya ortak kullanılan kişisel eşyalarda (bardak, çatal-bıçak, havlu) kısa süre canlı kalabilir. Bu yüzeylere dokunduktan sonra ağız veya buruna temas, enfeksiyonun yayılmasına neden olabilir. Nadir olmakla birlikte, kontamine gıdalar aracılığıyla da bulaşma vakaları bildirilmiştir.

Strep Boğaz Bulaşıcılık Süresi

Strep boğazın bulaşıcılık süresi, tedavinin alınıp alınmamasına göre önemli ölçüde değişir:

• Tedavi Edilmemiş Durumda: Antibiyotik tedavisi almayan bir kişi, belirtiler başladıktan sonra 2 ila 3 haftaya kadar bulaşıcı kalabilir. Hatta belirtiler hafiflese veya geçse bile, bakteri taşıyıcılığı devam edebilir ve kişi enfeksiyonu yaymaya devam edebilir. Bu durum, özellikle komplikasyon riskini artırdığı için antibiyotik tedavisinin önemini vurgular.
• Antibiyotik Tedavisi ile: Enfekte bir kişi antibiyotik tedavisine başladıktan sonra, bulaşıcılık süresi hızla azalır. Genellikle, ilk 12 ila 24 saatlik antibiyotik kullanımı sonrasında kişi artık bulaşıcı kabul edilmez. Bu, hastanın okula veya işe dönmesi için önemli bir kriterdir. Ancak, komplikasyonları önlemek ve bakteriyi tamamen ortadan kaldırmak için antibiyotik kürünün tamamlanması esastır.

Risk Faktörleri ve Önleme

Strep boğaz enfeksiyonu herkesi etkileyebilir, ancak belirli gruplarda daha yaygındır ve bulaşma riski daha yüksektir:

• Okul Çağındaki Çocuklar (5-15 yaş): Bu yaş grubundaki çocuklar, okullar, kreşler ve spor aktiviteleri gibi kalabalık ortamlarda yakın temas halinde oldukları için en yüksek riski taşırlar.
• Kalabalık Ortamlar: Askeri kışlalar, yatılı okullar, yurtlar ve bakım evleri gibi toplu yaşam alanlarında bulaşma oranları artar.
• Asemptomatik Taşıyıcılar: Bazı kişiler, herhangi bir belirti göstermeden boğazlarında veya ciltlerinde GAS bakterisini taşıyabilirler. Yeni araştırmalar, özellikle boğazdaki asemptomatik taşıyıcılığın, enfeksiyonun yayılmasında önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir.

Korunma stratejileri, diğer solunum yolu enfeksiyonlarına benzer şekilde, el hijyenine dikkat etmek (sık ve doğru el yıkama), öksürük ve hapşırık etiğine uymak (ağzı ve burnu kapatmak), kişisel eşyaları paylaşmamak ve hasta kişilerle yakın temastan kaçınmayı içerir. Erken teşhis ve uygun antibiyotik tedavisi, hem hastalığın yayılmasını kontrol altına almak hem de romatizmal ateş gibi ciddi komplikasyonların önüne geçmek için hayati öneme sahiptir.

Kaynaklar

• Johns Hopkins Medicine – Strep Throat: https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/strep-throat
• Imperial College London – Global research network to combat deadly Strep A infections: https://www.imperial.ac.uk/news/251477/global-research-network-combat-deadly-strep/
• Institut Pasteur – Group A and B Streptococcus: symptoms, treatment, prevention: https://www.pasteur.fr/en/medical-center/disease-sheets/group-and-b-streptococcus
• Healthline – How Long Is Strep Throat Contagious? https://www.healthline.com/health/is-strep-throat-contagious
• GoodRx – How Long Are You Contagious With Strep Throat? https://www.goodrx.com/health-topic/infections/how-long-is-strep-contagious
• Cleveland Clinic – Strep Throat: Symptoms, Causes, Diagnosis & Treatment: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4602-strep-throat
• WebMD – Strep Throat: Symptoms, Causes, Diagnosis, and Treatment: https://www.webmd.com/oral-health/understanding-strep-throat-basics
• UC Davis Health – Strep throat: How long it’s contagious, symptoms and recovery: https://health.ucdavis.edu/blog/cultivating-health/strep-throat-how-long-its-contagious-symptoms-and-recovery/2024/01
• Doherty Institute – Bacteria discreetly dwelling in throat revealed to be primary source of Strep A transmission: https://www.doherty.edu.au/news-events/news/bacteria-in-throat-revealed-to-be-primary-source-of-strep-a-transmission
• kliniksaglik.com –  https://kliniksaglik.com/manset/bogazimda-yumru-hissi-var-ne-yapmaliyim-5691

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.