5 jinekolojik kanser türü nelerdir?

Jinekolojik kanserler, rahim, yumurtalık, rahim ağzı, vajina ve vulva gibi kadın üreme sistemi organlarında meydana gelen kanserlerdir. Erken teşhis edildiğinde tedavi şansı önemli ölçüde artar. İşte en yaygın 5 jinekolojik kanser türü:

 Rahim Ağzı Kanseri (Cervical Cancer)

• Tanım: Rahim ağzı kanseri, rahmin alt, dar kısmı olan servikste başlar.
• Ana Neden: Neredeyse tüm rahim ağzı kanserleri, cinsel yolla bulaşan bir virüs olan İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonundan kaynaklanır.
• Belirtiler: Erken evrede genellikle belirti vermez. İlerleyen evrelerde adetler arası kanama, cinsel ilişkiden sonra kanama, menopoz sonrası kanama, kötü kokulu vajinal akıntı ve pelvik ağrı görülebilir.
• Korunma ve Erken Teşhis: HPV aşısı ve düzenli Pap Smear testleri (servikal tarama) ile büyük ölçüde önlenebilir veya erken evrede teşhis edilebilir.

Rahim Kanseri (Uterine Cancer / Endometrial Cancer)

Tanım: Rahim kanseri, rahmin içini kaplayan hücre tabakasında (endometrium) başlar. Kadınlarda en sık görülen jinekolojik kanserdir.
Risk Faktörleri: Obezite, diyabet, yüksek tansiyon, östrojen tedavisi, hiç doğum yapmamış olmak ve geç menopoz gibi durumlar riski artırır.
Belirtiler: En yaygın belirti, menopoz sonrası anormal vajinal kanamadır. Adet dışı kanamalar, pelvik ağrı veya kasıkta baskı hissi de görülebilir.
Erken Teşhis: Semptomlar genellikle erken evrede ortaya çıktığı için erken teşhis şansı yüksektir.

Yumurtalık Kanseri (Ovarian Cancer)

• Tanım: Yumurtalık kanseri, yumurtalıklarda başlar. Fallop tüpleri veya peritonda (karın zarı) başlayan bazı kanserler de yumurtalık kanseri olarak sınıflandırılabilir.
• Risk Faktörleri: Yaş (çoğunlukla 60 yaş üstü), aile öyküsü (özellikle BRCA gen mutasyonları), hiç hamile kalmamış olmak ve endometriozis gibi durumlar riski artırır.
• Belirtiler: Erken evrede genellikle belirti vermez veya belirtiler çok hafiftir ve yaygın, iyi huylu durumlarla karıştırılabilir (örneğin karın şişkinliği, çabuk doyma, pelvik rahatsızlık, karın ağrısı, idrar alışkanlıklarında değişiklik). Bu nedenle “sessiz katil” olarak da adlandırılır.
• Erken Teşhis: Tarama testi bulunmadığı için erken teşhis zordur. Belirtilerin farkına varılması ve doktora başvurulması önemlidir.

Vajina Kanseri (Vaginal Cancer)

• Tanım: Vajina kanseri, vajina kanalının yüzeyini kaplayan hücrelerde başlar. Tüm jinekolojik kanserlerin en nadir görülenlerinden biridir.
• Risk Faktörleri: HPV enfeksiyonu, yaş (genellikle 60 yaş üstü), sigara içmek, rahim ağzı kanseri öyküsü ve daha önce pelvik radyasyon tedavisi almış olmak riski artırır.
• Belirtiler: Anormal vajinal kanama (cinsel ilişki sonrası, menopoz sonrası veya adetler arası), vajinal akıntı, pelvik ağrı veya cinsel ilişki sırasında ağrı.
• Erken Teşhis: Düzenli jinekolojik muayeneler ve Pap Smear testleri bazen erken lezyonların tespit edilmesine yardımcı olabilir.

Vulva Kanseri (Vulvar Cancer)

• Tanım: Vulva kanseri, kadın dış genital organlarının dış yüzeyinde (vulvada) başlar. Bu bölge, klitorisi, vajinal açıklığın etrafındaki dudakları (labia) ve perineyi içerir.
• Risk Faktörleri: HPV enfeksiyonu, yaş (çoğunlukla yaşlı kadınlar), sigara içmek, zayıflamış bağışıklık sistemi ve vulvada uzun süreli kaşıntı veya anormal cilt değişiklikleri (Lichen Sclerosus gibi) riski artırır.
• Belirtiler: Vulvada kaşıntı, ağrı veya hassasiyet, cilt renginde değişiklikler, siğil benzeri veya yara benzeri oluşumlar, kanama veya akıntı.
• Erken Teşhis: Vulvayı düzenli olarak kontrol etmek ve şüpheli değişiklikleri fark ettiğinde doktora başvurmak önemlidir.

Her bir jinekolojik kanser türünün farklı özellikleri ve risk faktörleri olduğundan, kadınların vücutlarını tanımaları ve anormal belirtilerde sağlık profesyonellerine danışmaları hayati önem taşır.

Kaynaklar

• Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Gynecologic Cancers Basics: https://www.cdc.gov/gynecologic-cancer/about/index.html
• Mayo Clinic News Network – Consumer Health: 5 types of gynecologic cancer: https://newsnetwork.mayoclinic.org/discussion/consumer-health-5-types-of-gynecologic-cancer/
• Foundation for Women’s Cancer – Gynecologic Cancer Types: https://foundationforwomenscancer.org/gynecologic-cancers/gynecologic-cancer-types/
• The Eve Appeal (UK) – Gynaecological cancers: https://eveappeal.org.uk/information-and-advice/gynaecological-cancers/
• Cancer Australia – Types of gynaecological cancers: https://www.canceraustralia.gov.au/cancer-types/gynaecological-cancers/types-gynaecological-cancers
• Karmanos Cancer Institute – The 5 Most Common Gynecologic Cancers: What Is Your Risk?: https://www.karmanos.org/karmanos/news/the-5-most-common-gynecologic-cancers-what-is-your-5266
• kliniksaglik.com – https://kliniksaglik.com/saglik/hayati-tehdit-eden-3-kanser-turu-belirtileri-ve-korunma-yollari-7675

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.