Pelvik organ prolapsusu nedir?

Pelvik organ prolapsusu (POP), kadınların pelvik bölgesinde bulunan organların (rahim, mesane, rektum gibi) normal pozisyonlarından aşağıya doğru sarkması veya vajinadan dışarıya doğru çıkması durumudur. Bu durum, pelvik taban kasları ve bağlarının zayıflaması veya hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. POP, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen yaygın bir sağlık sorunudur.

Pelvik Tabanın Önemi

Pelvik taban, leğen kemiğinin alt kısmında yer alan ve iç organları (rahim, mesane, bağırsaklar) destekleyen bir kas ve bağ dokusu ağıdır. Bu yapılar, organların doğru pozisyonda kalmasını ve normal fonksiyonlarını yerine getirmesini sağlar. Pelvik tabandaki zayıflık veya hasar, bu organların sarkmasına neden olabilir.

Pelvik Organ Prolapsusunun Nedenleri

POP gelişiminde çeşitli faktörler rol oynayabilir (SANKO Üniversitesi Hastanesi, Prof. Dr. Gökhan Boyraz):

• Vajinal Doğum: Özellikle çoklu doğumlar, iri bebek doğurma veya zorlu doğumlar pelvik taban kaslarına zarar verebilir.
• Yaşlanma ve Menopoz: Yaşla birlikte kas ve bağ dokuları zayıflar ve esnekliğini kaybeder. Menopoz sonrası östrojen hormonunun azalması da bu durumu kötüleştirebilir.
• Ağır Kaldırma ve Kronik Kabızlık: Sürekli ağır yük kaldırmak veya ıkınmaya neden olan kronik kabızlık karın içi basıncını artırarak pelvik organlara baskı yapabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, pelvik tabana अतिरिक्त yük bindirebilir.
• Kronik Öksürük: Uzun süreli şiddetli öksürük de karın içi basıncını artırabilir.
• Genetik Yatkınlık ve Bağ Dokusu Hastalıkları: Bazı kadınlar genetik olarak daha zayıf pelvik taban dokularına sahip olabilir veya bağ dokusu hastalıkları nedeniyle risk altında olabilir.
• Rahim Ameliyatı (Histerektomi): Nadiren de olsa rahim alınması sonrası vajina kubbesinde sarkma gelişebilir.

Pelvik Organ Prolapsusunun Belirtileri

POP’un belirtileri, sarkmanın tipine ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir (SANKO Üniversitesi Hastanesi, Prof. Dr. Gökhan Boyraz):

• Vajinada dolgunluk veya basınç hissi.
• Alttan ele gelen bir kitle veya şişkinlik.
• Aşağı doğru çekilme veya ağırlık hissi.
• İdrar kaçırma (üriner inkontinans) veya idrar yapmada zorluk.
• Sık idrara çıkma isteği.
• Bağırsak hareketlerinde zorluk veya kabızlık.
• Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık veya ağrı.
• Bel ağrısı veya alt karın bölgesinde rahatsızlık.
• Ayakta uzun süre kalmakla veya ağır kaldırmakla belirtilerin kötüleşmesi.

Pelvik Organ Prolapsusunun Tipleri

Sarkma, etkilenen organa göre farklı şekillerde sınıflandırılır (Fezayar Buğkarakayalı, Prof. Dr. Gökhan Boyraz):

• Sistosel (Mesane Sarkması): Mesanenin vajinaya doğru sarkması.
• Rektosel (Rektum Sarkması): Rektumun vajinaya doğru sarkması.
• Uterin Prolapsus (Rahim Sarkması): Rahmin vajinaya doğru sarkması.
• Enterosel (İnce Bağırsak Sarkması): İnce bağırsakların vajinanın üst kısmına doğru sarkması.
• Vajinal Kubbe Prolapsusu: Rahim alındıktan sonra vajinanın üst kısmının sarkması.

Pelvik Organ Prolapsusunun Tedavisi

POP tedavisi, sarkmanın şiddetine, hastanın semptomlarına, yaşına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir (SANKO Üniversitesi Hastanesi, Fezayar Buğkarakayalı):

Konservatif Tedaviler

• Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Pelvik taban kaslarını güçlendirerek hafif sarkmaları kontrol altına almaya yardımcı olabilir.
• Pesser: Vajinaya yerleştirilen silikon bir cihazdır ve sarkan organlara destek sağlar.
• Kilo Verme: Aşırı kilolu veya obez kadınlarda pelvik tabana binen yükü azaltabilir.
• Kabızlık Tedavisi: Ikınmayı azaltarak pelvik tabana olan baskıyı azaltır.
• Östrojen Tedavisi (Vajinal Krem veya Fitil): Menopoz sonrası kadınlarda vajinal dokuları güçlendirebilir.
• Cerrahi Tedaviler: Konservatif tedavilerin yetersiz kaldığı veya şiddetli prolapsus vakalarında cerrahi seçenekler değerlendirilir. Amaç, sarkan organları normal pozisyonlarına getirmek ve pelvik tabanı yeniden yapılandırmaktır. Cerrahi yöntemler vajinal veya karın yoluyla (laparoskopik veya açık cerrahi) yapılabilir.

Farklı cerrahi teknikler mevcuttur ve uygulanacak yöntem hastanın durumuna göre belirlenir. Pelvik organ prolapsusu, kadınların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen yaygın bir durumdur. Ancak, erken tanı ve uygun tedavi yöntemleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir. Belirtileri olan kadınların bir doktora başvurması ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi alması önemlidir.

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.