Alışveriş bağımlılığı psikiyatrik hastalıklara yol açıyor, tedavi şart!

İhtiyaç dışı alışveriş, pişmanlık ve sosyal işlevsellikte bozulma… Harran Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Asoğlu, artan alışveriş bağımlılığının psikiyatrik risklerine dikkat çekiyor ve tedavi yollarını açıklıyor.

Hastalık

02.09.2025

Günümüzün tüketim odaklı dünyasında, alışverişin masum bir ihtiyaç karşılama eylemi olmaktan çıkıp bir bağımlılığa dönüşmesi endişe verici boyutlara ulaşıyor. Harran Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Asoğlu, bu artan alışveriş bağımlılığının yol açabileceği psikiyatrik hastalıklara karşı ciddi uyarılarda bulunarak, durumun mutlaka tedavi edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Alışveriş Bağımlılığına Karşı Çözüm Önerileri: Uzman Görüşü

Çözüm Alanı	Öneri	Uzman Görüşü (Prof. Dr. Mehmet Asoğlu’dan Alıntılar)
Farkındalığı Artırma	Kişinin alışveriş davranışlarının bir bağımlılığa dönüştüğünü ve bunun olumsuz sonuçlarını anlaması. Psiko-eğitim ile kendini gözlemleme becerisini geliştirme.	“Alışveriş bağımlılığını düzeltmek için kişinin farkındalığını artırmak açısından psiko-eğitim yapılması çok önemli.”
Kredi Kartı Kullanımını Sınırlama	Özellikle kontrolsüz harcamaları tetikleyen kredi kartlarının kullanımını azaltmak veya tamamen bırakmak. Nakit veya banka kartı kullanımıyla harcamaların daha somut hale gelmesi.	“Bence en önemli faktörlerden biri de kredi kartlarını kullanmamaktır.”
İhtiyaç Değerlendirmesi	Herhangi bir ürünü almadan önce “Buna gerçekten ihtiyacım var mı?” sorusunu sormak ve ekonomik kapasiteyi göz önünde bulundurmak. Anlık tatmin yerine uzun vadeli ihtiyaçları düşünmek.	“İhtiyaç olmayan bir şeyi ihtiyaçmış gibi ekonomik kapasiteyi göz önüne almadan almak, ardından üzülmek, pişman olmak, bu durumun kişinin ailesel ve sosyal işlevselliğini bozması ve bunu tekrarlaması artık bir bağımlılıktır.”
Duygusal Tetikleyicileri Yönetme	Reklamlar, sosyal medya veya stres gibi dış etkenlerin alışveriş dürtüsünü nasıl tetiklediğini anlamak ve bu tetikleyicilere karşı alternatif başa çıkma stratejileri geliştirmek.	“Çeşitli reklamların ve sosyal medyanın alışverişi tetiklediğini anlatan Asoğlu, kişinin ihtiyacı olmadığı halde bir tatmin uğruna alışveriş yapabildiğini aktardı.”
Profesyonel Yardım	Alışveriş bağımlılığının kişinin ailesel ve sosyal işlevselliğini bozduğu durumlarda, bir psikiyatrist veya psikologdan profesyonel destek almak.	“Bunun tedavi edilmesi lazım. Aksi takdirde sonunda çeşitli psikiyatrik hastalıklara kapı açılabilir.”
Alternatif Tatmin Kaynakları	Alışverişten alınan geçici tatmin yerine, hobi edinmek, sosyal aktivitelere katılmak veya kişisel gelişime odaklanmak gibi daha sağlıklı ve kalıcı tatmin kaynakları bulmak.	(Dolaylı olarak çıkarım: Bağımlılık döngüsünü kırmak için pozitif davranışsal değişiklikler ve alternatifler önemlidir.)
Aile ve Sosyal Destek	Aile üyelerinin ve yakın çevrenin bağımlılıkla mücadele eden kişiye destek olması, durumu anlaması ve yargılamadan yardımcı olması. Bağımlılığın aile ve sosyal işlevselliği bozma potansiyeli göz önünde bulundurularak, destekleyici bir ortam oluşturulması.	“Bu durumun kişinin ailesel ve sosyal işlevselliğini bozması ve bunu tekrarlaması artık bir bağımlılıktır. Bunun tedavi edilmesi lazım. Aksi takdirde sonunda çeşitli psikiyatrik hastalıklara kapı açılabilir.” (Bağımlılığın sosyal işlevselliğe etkisi ve tedavi gerekliliği vurgulanmıştır.)

Sorumluluk Reddi: Bu makale yalnızca bilgilendirme amaçlı bilgiler içermektedir. Bu nedenle, herhangi bir sağlık sorununuz varsa, komplikasyonlardan kaçınmak için bir uzmana danışmanızı öneririz.

YAZAR BİLGİSİ