Crohn hastalığı: nedir, belirtileri ve tedavisi

Crohn hastalığı, bağırsak tahrişi, kanama, bazı gıdalara duyarlılık, ishal veya bağırsak ağrısı gibi semptomlara neden olabilir ve ortaya çıkması aylar, hatta yıllar sürebilir, bu da onu teşhis edilmesi zor bir hastalık haline getirir.

Crohn hastalığının tedavisi yoktur, ancak tedavi semptomları hafifletmeyi ve daha iyi bir yaşam kalitesi sağlamayı amaçlar ve bir beslenme uzmanı veya gastroenterologun rehberliği doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.

Crohn hastalığı belirtiler

Crohn hastalığının semptomlarının ortaya çıkması zaman alabilir ve genellikle ilerleyicidir çünkü bunlar doğrudan bağırsak iltihabının derecesi ile ilişkilidir.

Normalde bu hastalık, yemeklerden sonra kötüleşen bağırsak ağrısı,ishal ve bazen kanlı dışkı ve acil tahliye isteği gibi çeşitli semptomlara neden olur.

Bu semptomlara ek olarak anal bölgede hemoroit, çatlak veya fistül gibi lezyonların ortaya çıkması da yaygındır.

Bu hastalığın semptomları süt ürünleri, baharatlı veya sindirimi zor olan bazı gıdaların tüketilmesiyle ağırlaşabilir ve büyük stres ve endişe dönemlerinde daha da kötüleşebilir.

Crohn hastalığında tanı nasıl konur?

Crohn hastalığının teşhisini doğrulayabilecek herhangi bir test veya muayene bulunmadığından, ilk değerlendirmenin sunulan semptomlara göre bir gastroenterolog tarafından yapılması normaldir.

Bu andan itibaren benzer semptomlar gösterebilecek bağırsak enfeksiyonu gibi diğer olası tanıları dışlamak için kolonoskopi, endoskopi veya dışkı muayenesi gibi bazı testler istenebilir.

Crohn hastalığının olası nedenleri?

Crohn hastalığının kesin nedenleri henüz bilinmemektedir, ancak gelişimini etkileyebilecek bazı faktörlerin şunları içerdiğine inanılmaktadır:

• Genetik faktörler,  bunlar hastalığa yakın akrabası olan kişilerde daha sık görülen Crohn hastalığının gelişimiyle ilişkili olabilir;
• Bir enfeksiyon sırasında vücudun abartılı bir tepki vermesine neden olan ve sindirim sistemi hücrelerine saldırıya neden olan bağışıklık sistemindeki değişiklikler ;
•  Bağırsakta bulunan bakteri miktarında dengesizliğe neden olabilecek bağırsak mikrobiyotasındaki değişiklikler;
•  Sigara, nikotin, karbon monoksit ve serbest radikaller gibi kanın bağırsaklara ulaşma yolunu değiştirebilen ve bu şekilde hastalığa yakalanma riskini artırabilen veya Crohn hastalığı nöbetlerinin artmasına katkıda bulunabilen maddeler içerdiğinden sık sık sigara içmek.

Bu hastalık yaşamın herhangi bir aşamasında kendini gösterebilir, ancak büyük stres veya endişe dönemlerinden sonra ortaya çıkması daha yaygındır.

Crohn hastalığı hem erkekleri hem de kadınları etkileyebilir ve gelişimi aynı zamanda oral kontraseptifler, antibiyotikler veya ibuprofen veya diklofenak gibi antiinflamatuarlar gibi ilaçların kullanımıyla da ilişkili olabilir.

Crohn hastalığının tedavisi var mı?

Crohn hastalığının tedavisi her zaman gastroenterolog ve beslenme uzmanının rehberliği doğrultusunda yapılmalı ve semptomları oluşturan bağırsak iltihabını azaltmayı, yaşam kalitesini iyileştirmeyi ve komplikasyon riskini azaltmayı amaçlamaktadır.

Crohn hastalığının ana tedavileri şunlardır:

1. İlaç kullanımı

Crohn hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar her zaman gastroenterolog tarafından reçete edilmeli ve semptomları hafiflettiği veya atakları önlediği belirtilmelidir ve şunları içerir:

• Bağırsak iltihabının azaltılmasına yardımcı olan prednizon veya budesonid gibi kortikosteroidler;
• Atakları önlemek ve azaltmak için inflamasyonu azaltarak etki gösteren sülfasalazin veya mesalazin gibi aminosalisilatlar ;
• Bağışıklık sisteminin etkisini azaltmaya yardımcı olan ve diğer ilaçların kullanımıyla herhangi bir iyileşme sağlanamayan durumlarda kullanılabilen azatiyoprin, merkaptopurin veya metotreksat gibi immünosupresanlar ;
• Bağışıklık sisteminin eylemlerini modüle etmeye yardımcı olan infliximab, adalimumab, certolizumab pegol veya vedolizumab gibi biyolojik ilaçlar ;
• Siprofloksasin veya metronidazol gibi antibiyotikler enfeksiyon, bakteriyel aşırı çoğalma veya perianal hastalıktan kaynaklanan komplikasyon durumlarında kullanılabilir.

Ayrıca, gıdanın emiliminin zayıf olması nedeniyle beslenme eksikliği durumunda ishal, ağrı kesici ilaçlar veya vitamin takviyeleri gibi semptomları hafifletmeye yönelik başka ilaçlar da kullanılabilir.

2. Yeterli beslenme

Crohn hastalığının bağırsakta neden olduğu iltihaplanma, yiyeceklerin sindirimini ve emilimini bozabilir ve potansiyel olarak çocuklarda ishale, karın ağrısına veya büyümede gecikmeye neden olabilir; bu nedenle, bir beslenme uzmanının rehberliğinde dengeli bir beslenmeye sahip olmak ve bu duruma neden olabilecek yiyeceklerden kaçınmak önemlidir. örneğin kahve, çikolata veya çiğ sebze gibi semptomları kötüleştirir.

Ayrıca, uygun diyetle bile besinlerin emiliminde bir iyileşme veya semptomlarda azalma olmazsa, doktor enteral veya parenteral beslenme gibi spesifik bir diyet önerebilir.

3. Cerrahi

Diyet veya ilaç tedavisindeki değişiklikler Crohn hastalığının semptomlarını iyileştirmede etkili olmadıysa veya fistül veya bağırsakta daralma gibi komplikasyonlar ortaya çıkarsa, doktor ameliyat önerebilir.

Ameliyat sırasında doktor bağırsağın hasarlı kısımlarını çıkarır ve sağlıklı kısımları yeniden bağlar.

Olası komplikasyonlar

Crohn hastalığı, örneğin bağırsakta veya vücudun deri veya kemik gibi diğer kısımlarında bazı komplikasyonlara neden olabilir. Bu hastalığın diğer olası komplikasyonları şunlardır:

• Bağırsakların tıkanmasına ve ameliyat gerektirmesine yol açabilecek daralması;
• Bağırsak delinmesi ;
•  Bağırsak, ağız, anüs veya genital bölgede ülser oluşumu ;
• Vücudun farklı bölümleri arasında, örneğin bağırsak ile deri arasında veya bağırsak ile başka bir organ arasında anormal bir bağlantı olan bağırsakta fistül oluşumu ;
• Anüste küçük bir çatlak olan anal fissür ;
• Anemiye veya osteoporoza neden olabilecek yetersiz beslenme ;
• Ellerde ve bacaklarda şişlik, deri altında şişliklerin ortaya çıkması;
• Damarların ve arterlerin tıkanmasına neden olabilecek kan pıhtılarının oluşumunda artış.

Ayrıca Crohn hastalığı bağırsak kanserine yakalanma riskini arttırdığından düzenli tıbbi takip ve tıbbi endikasyona göre kolonoskopi yapılması önerilir.

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.