Romatoid artrit nedir?

Romatoid artrit (RA), bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücudun kendi eklemlerine saldırdığı kronik, otoimmün bir hastalıktır. Halk arasında “iltihaplı romatizma” olarak da bilinen RA, öncelikle eklem zarını (sinovyum) etkileyerek iltihaplanmaya, ağrıya, şişliğe ve zamanla eklem hasarına yol açar. Ancak, RA sadece eklemleri değil, cilt, gözler, akciğerler, kalp ve kan damarları gibi diğer organları da etkileyebilen sistemik bir hastalıktır.

Romatoid Artrit

Romatoid artritin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak araştırmalar, genetik yatkınlık, çevresel faktörler (virüsler, bakteriler gibi enfeksiyonlar) ve hormonal değişikliklerin hastalığın gelişiminde rol oynayabileceğini göstermektedir. Vücudun savunma sistemi, normalde zararlı bakteri ve virüslere karşı savaşırken, RA’da yanlışlıkla eklem dokusunu yabancı olarak algılayıp saldırıya geçer.

Romatoid Artrit Belirtiler Nasıl Ortaya Çıkar?

Romatoid artritin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve zamanla şiddeti değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Eklem Ağrısı ve Şişlik: Genellikle el ve ayaklardaki küçük eklemlerde başlar ve simetrik olarak (vücudun her iki tarafında aynı eklemlerde) görülür. İlerleyen dönemlerde diz, dirsek, omuz ve kalça gibi büyük eklemleri de etkileyebilir.
• Eklem Sertliği: Özellikle sabahları veya uzun süreli hareketsizlik sonrası hissedilen ve genellikle bir saatten uzun süren eklem katılığı tipiktir.
• Hareket Kısıtlılığı: Ağrı ve şişlik nedeniyle eklemlerin hareket açıklığı azalır.
• Yorgunluk ve Halsizlik: Hastalığın sistemik doğası nedeniyle yaygın bir belirtidir.
• İştahsızlık ve Kilo Kaybı: Özellikle aktif dönemlerde görülebilir.
• Düşük Dereceli Ateş: Bazı hastalarda eşlik edebilir.
• Romatoid Nodüller: Cilt altında, özellikle dirsekler ve parmaklar çevresinde oluşan ağrısız yumrular.
• Göz ve Ağız Kuruluğu: Sjögren sendromu ile birlikte görülebilir.

Romatoid Artrit Tanı Nasıl Konulur?

Romatoid artrit tanısı, hastanın semptomları, fiziksel muayenesi, kan testleri (romatoid faktör, anti-CCP antikorları, iltihap belirteçleri) ve görüntüleme yöntemleri (röntgen, ultrason, MR) değerlendirilerek konulur. Erken tanı, eklem hasarını önlemek ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için kritik öneme sahiptir.

Romatoid Artrit Tedavi

Romatoid artritin kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, mevcut tedaviler hastalığın semptomlarını kontrol altına almayı, eklem hasarını önlemeyi ve hastanın yaşam kalitesini artırmayı hedefler. Tedavi genellikle ilaçlar (hastalık modifiye edici antiromatizmal ilaçlar – DMARD’lar, nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar – NSAID’ler, kortikosteroidler, biyolojik ajanlar), fizik tedavi, iş uğraşı terapisi ve bazı durumlarda cerrahi müdahaleleri içerir.

Kaynaklar:

• Türkiye Romatoloji Derneği: https://www.romatoloji.org.tr/
• American College of Rheumatology (ACR): https://www.rheumatology.org/
• Mayo Clinic: https://www.google.com/search?q=https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatoid-arthritis/symptoms-causes/syc-20353653
• National Institute of Arthritis and Musculoskeletal and Skin Diseases (NIAMS): https://www.niams.nih.gov/health-topics/rheumatoid-arthritis