Damar içi kateterler nedir?

Damar içi kateterler, vücuda sıvı veya ilaç vermek, kan örnekleri almak veya hemodiyaliz gibi tedavileri uygulamak için damar içine yerleştirilen ince, esnek tüplerdir. Farklı türleri ve kullanım amaçları vardır.

Damar İçi Kateterlerin Türleri

Periferik Venöz Kateterler (PVK):

• En yaygın kullanılan kateter türüdür.
• Genellikle kol veya eldeki yüzeysel bir vene yerleştirilir.
• Kısa süreli (birkaç gün) tedaviler için kullanılır.

Santral Venöz Kateterler (SVK):

• Daha büyük bir vene (boyun, göğüs veya kasık) yerleştirilir.
• Uzun süreli tedaviler, kemoterapi, hemodiyaliz veya yoğun bakım hastalarında kullanılır.

Periferik Yerleştirilen Santral Kateterler (PICC):

• Koldaki bir vene yerleştirilir ve daha büyük bir vene (üst vena kava) ilerletilir.
• Uzun süreli tedaviler için kullanılır.
• SVK’lere göre enfeksiyon riski daha düşüktür.

Damar İçi Kateterlerin Kullanım Amaçları

Sıvı ve İlaç Uygulaması:

Dehidrasyon (sıvı kaybı) tedavisi

• Antibiyotik, kemoterapi veya ağrı kesici gibi ilaçların verilmesi
• Kan transfüzyonu

Kan Örnekleri Alma:

Laboratuvar testleri için kan örnekleri almak

Hemodiyaliz:

Böbrek yetmezliği olan hastalarda kanı temizlemek

Merkezi Venöz Basınç Ölçümü:

Yoğun bakım hastalarında sıvı durumunu değerlendirmek

Beslenme:

Oral yolla beslenemeyen hastalara parenteral beslenme sağlamak

Damar İçi Kateterlerin Riskleri

• Enfeksiyon: Kateter yerleştirme yerinde veya kan dolaşımında enfeksiyon gelişebilir.
• Tromboz: Kateterin yerleştirildiği damarda kan pıhtısı oluşabilir.
• Pnömotoraks: SVK yerleştirilirken akciğer zarının delinmesi sonucu akciğerin sönmesi (pnömotoraks) meydana gelebilir.
• Kateterin Yerinden Çıkması: Kateter yanlışlıkla yerinden çıkabilir.

Damar İçi Kateterlerin Bakımı

• Kateter yerleştirme yeri düzenli olarak kontrol edilmeli ve temizlenmelidir.
• Kateterin tıkalı olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Kateterin enfeksiyon belirtileri açısından izlenmesi gerekir.

Damar içi kateterler, birçok tıbbi prosedürde hayati öneme sahip araçlardır. Ancak, enfeksiyon ve tromboz gibi riskleri de beraberinde getirebilirler. Bu nedenle, kateterlerin doğru bir şekilde yerleştirilmesi, bakımı ve izlenmesi önemlidir.

Not: Bu içerik sadece rehberlik amaçlı olup kişisel ihtiyaçlarınıza göre tasarlanmamıştır. İçerik, uzman tıbbi tavsiye yerine geçmez.